เป็นเรื่องปกติธรรมดาที่เราจะรู้สึกกังวล ไม่มั่นใจในตัวเอง หรือกลัวเมื่อต้องคิดหรือตัดสินใจลงมือทำอะไรบางอย่าง เพราะความกลัวเป็นอารมณ์พื้นฐานของมนุษย์ที่ช่วยให้เราระมัดระวังตัวและยั้งคิดก่อนตัดสินใจทำสิ่งต่างๆ ซึ่งจะเป็นสิ่งสำคัญที่ทำให้เรารอดพ้นจากอันตรายต่างๆ และทำให้เราคิดและวางแผนในการใช้ชีวิต เช่น ก่อนข้ามถนนก็มองหาทางม้าลาย มองซ้ายขวา เพราะกลัวถูกรถชน หรือใช้เวลาตั้งใจเลือกสาขาเรียนต่อมากกว่าการเดาสุ่ม เพราะกลัวจะสอบไม่ติด หรือกลัวจะไม่ได้คณะที่เหมาะกับเรา เป็นต้น

.

.

#ความกลัวมีหลายรูปแบบ 

ไม่ว่าจะเป็นความกลัวจากสิ่งที่เรามองเห็นได้ เช่น กลัวสัตว์ดุร้าย กลัวน้ำลึก กลัวความสูง กลัวความมืด แต่ยังมีความกลัวชนิดหนึ่งที่ฝังอยู่ภายในจิตใจและมองเห็นได้ไม่ชัดเจน นั่นคือ #ความกลัวการผิดพลาด หรือ #กลัวตัวเองไม่ดีพอ 

ความกลัวชนิดนี้หากมีปริมาณน้อยก็จะพอให้เราใช้ชีวิตได้อย่างมีสติ รอบคอบ และกระตุ้นให้เราฝึกฝนตนเองเพื่อรับมือกับความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต แต่หากมีจำนวนมาก และเกิดขึ้นตลอดเวลาจนทำให้เราติดอยู่กับที่ ไม่กล้าที่จะลงมือทำอะไร เราอาจกำลังเข้าข่ายโรคที่มีชื่อว่า ‘Atelophobia’ (อ่านว่า อะ-เทล-โอ-โฟ-เบีย) หรือ โรคกลัวตัวเองไม่ดีพอ ซึ่งจะมีลักษณะอย่างไร เราไปรู้จักโรคนี้ไปพร้อมๆ กัน

.

.

#Atelophobiaความกลัวว่าตนเองจะทำผิดพลาดตลอดเวลา

Atelophobia คือ ความกลัวต่อความไม่สมบูรณ์ จัดเป็นประเภทหนึ่งของโรควิตกกังวล คนที่มีอาการ Atelophobia จะวิตกกังวลและหวาดกลัวมากเกินปกติต่อสถานการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิต ไม่ว่าจะเป็นเรื่องเล็กหรือใหญ่ก็ตาม เช่น เมื่อต้องรับผิดชอบงานกลุ่ม เมื่อต้องนำเสนองานหน้าชั้นเรียน เมื่อต้องสอบ ต้องทำความรู้จักเพื่อนใหม่ ฯลฯ หรือต้องตัดสินใจหรือลงมือทำอะไรบางอย่าง คนที่เป็น Atelophobia จะรู้สึกเครียด วิตกกังวล ตัดสินและประเมินความสามารถตัวเองในแง่ลบ เช่น “ฉันทำไม่ได้หรอก” “ฉันต้องทำพังแน่ๆ” “ฉันมันไม่ดีพอ” จนนำไปสู่ภาวะซึมเศร้า 

นอกจากการนึกถึงความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตแล้ว คนที่เป็น Atelophobia ยังอาจจมอยู่กับความผิดพลาดที่ตัวเองเคยทำในอดีตซ้ำๆ อีกด้วย เช่น หากเคยสอบตกหนึ่งครั้งก็จะหวาดกลัวการสอบครั้งต่อไป และกลับไปย้อนคิดถึงการสอบครั้งนั้นซ้ำๆ ไม่สามารถให้อภัยตัวเองได้ 

#Atelophobiaไม่เหมือนกับเพอร์เฟคชั่นนิสต์ (Perfectionist)

เราอาจคุ้นกับ อาการเพอร์เฟคชั่นนิสต์ (Perfectionist) หรือ คนที่ยึดติดกับความสมบูรณ์แบบ ทุกอย่างต้องเป๊ะ ถูกต้อง สมบูรณ์แบบตลอดเวลา ซึ่งแตกต่างกับ Atelophobia เพราะถึงแม้ทั้งสองอาการนี้จะกังวลและหวาดกลัวกับความไม่สมบูรณ์แบบและความผิดพลาด แต่คนที่มีอาการ Atelophobia จะหลีกหนี ไม่ทำและหลบเลี่ยงสถานการณ์นั้นๆ ไปเลยเพราะคิดไว้แล้วว่าจะต้องเกิดความผิดพลาด ในขณะที่ เพอร์เฟคชั่นนิสต์ จะหมกมุ่นอยู่กับแก้ไขให้สถานการณ์นั้นๆ สมบูรณ์ที่สุด ซึ่งทำให้เกิดภาวะตึงเครียดทั้งคู่ 

#สาเหตุของAtelophobia

แม้ยังไม่มีการระบุสาเหตุที่เฉพาะเจาะจงสำหรับอาการ Atelophobia แต่อาจเกิดขึ้นได้จากสาเหตุ เหล่านี้

- มีเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจและร่างกาย เช่น ถูกลงโทษอย่างรุนแรงเมื่อทำผิดพลาด ถูกทำให้อับอายอย่างรุนแรงเมื่อทำผิดพลาด

- มีประวัติครอบครัวเป็นโรควิตกกังวล หรือภาวะสุขภาพจิตอื่นๆ

- เติบโตขึ้นท่ามกลางคนรอบข้างที่คาดหวังความสมบูรณ์แบบมากเกินไป เช่น ครอบครัวที่คาดหวังในตัวเรามากเกินไป และไม่ยอมรับความผิดพลาดเล็กๆ น้อยๆ ของเรา หรือการไม่เคยได้รับคำชื่นชมจากคนรอบข้างเลย 

.

.

#การเยียวยาAtelophobia

ปัจจุบันการเยียวยาอาการ Atelophobia ทำได้โดยการพบจิตแพทย์ ทำจิตบำบัดและการรักษาด้วยยา ทั้งนี้ จะต้องมีการสนับสนุนและให้กำลังใจจากครอบครัวและคนรอบข้าง กินอาหารที่มีประโยชน์ หลีกเลี่ยงคาเฟอีนและ

แอลกฮอล์ ซึ่งจะทำให้อาการวิตกกังวลเพิ่มขึ้นได้ ปรับปรุงสุขภาพให้ดีขึ้นด้วยการออกกำลังกายและนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ สิ่งสำคัญคือการแบ่งปันความกลัวที่เกิดขึ้นในจิตใจให้คนที่ไว้ใจฟัง และอย่าลืมที่จะใจดีกับตัวเองด้วยการโอบกอดและให้อภัยในความผิดพลาดที่เคยเกิดขึ้นในอดีต ของตัวเองด้วย เพราะไม่มีใครที่ไม่เคยทำพลาด และความผิดพลาดก็เป็นอีกส่วนสำคัญที่ทำให้เราได้เรียนรู้มากขึ้น

#ฉันมีอาการของatelophobia หรือเปล่านะ

ลองมาสำรวจไปด้วยกันว่า เรามีอาการทางกายและความคิด ความรู้สึกเหล่านี้กับตัวเองบ้างหรือเปล่านะ

.

.

เมื่อฉันคิดถึงความผิดพลาดในอดีต หรือต้องตัดสินใจทำอะไรบางสิ่งบางอย่าง ฉันจะ…

.

1. มีอาการทางกาย รู้สึกเหนื่อย เมื่อยล้า ปวดหัว วิงเวียนศีรษะ มือไม้สั่นหรือเย็น เหงื่ออกมากเกินไป คลื่นไส้อยากอาเจียน ร่างกายสั่นหรือชา รู้สึกใจสั่น หายใจหอบถี่ ปวดท้อง หรืออาหารไม่ย่อย ปากแห้ง นอนหลับไม่สนิทหรือนอนไม่หลับ

2. มีอารมณ์กังวล กลัว เศร้า หงุดหงิดหรือโกรธ ไม่ต้องการสุงสิงกับคนรอบข้าง กลัวทำให้ผู้อื่นผิดหวังในตัวเอง อ่อนไหวต่อคำพูดของคนรอบข้างที่พูดถึงสถานการณ์ของตัวเอง

3. มีความคิดกระสับกระส่าย ไม่คิดถึงสิ่งใดนอกจากความกลัว มองโลกในแง่ร้าย คิดว่าตัวเองไม่ดีพอ ตัวเองจะทำผิดพลาดอีกครั้ง 

4. มีพฤติกรรมหลีกเลี่ยงเหตุการณ์หรือสถานการณ์ที่คิดว่าตัวเองจะทำผิดพลาด และเริ่มมีปัญหากับที่บ้าน หรือโรงเรียน เช่น ขาดเรียนในวันที่ต้องนำเสนองาน ไม่สมัครสอบเพราะกลัวทำไม่ได้ เป็นต้น

.

.

อาการเหล่านี้ แม้เกิดขึ้นกับร่างกายและจิตใจไม่ครบทุกข้อ แต่หากเกิดขึ้นบ่อยและต่อเนื่องนานกว่า 6 เดือนขึ้นไป ก็อาจเป็น Atelophobia ได้ เราอยากแนะนำให้ปรึกษาคนที่ไว้ใจเพื่อพูดคุยกับจิตแพทย์ .

.

ท่ามกลางคนมากมายหลายล้านคน บางครั้งสังคมก็กดดันเราให้เราต้องเป็นคนเก่ง เพอร์เฟ็ค มีความสามารถโดดเด่นกว่าใครๆ ทำให้แม้เราจะไม่ได้มีอาการเข้าข่าย Atelophobia แต่ก็ไม่สามารถหนีความกลัวการผิดพลาด ความล้มเหลวหรือการที่จะไม่ประสบความสำเร็จในชีวิตได้  

.

.

สำหรับคนที่กำลังเผชิญกับความเครียดความกดดันเหล่านี้ a-chieve อยากขอแนะนำว่า ขอเพียงเราลองขยับถอยมาถามตัวเองเบาๆ ในใจว่า สิ่งที่เราต้องการคืออะไร และสิ่งไหนที่เราทำแล้วมีความสุข ไม่แน่ว่าสิ่งที่เราต้องการอาจเป็นสิ่งที่อยู่ตรงหน้าอยู่แล้วก็ได้ 

และสำหรับใครที่กำลังพยายามเอาชนะความกลัวเพื่อทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งอยู่ ก็ขอฝากไว้เพียงว่า ความล้มเหลวและผิดพลาดนั้นไม่ได้น่ากลัว แต่เป็นเพียงจิ๊กซอว์ตัวหนึ่งในชีวิตที่จะประกอบรวมมาเป็นเราที่จะค่อยๆ เติบโตขึ้น แค่การได้ลุกขึ้นมาทำสิ่งที่ตัวเองอยากทำบ้าง ได้ลองผิดลองถูกบ้าง ก็เป็นความกล้าหาญในชีวิตที่น่าภาคภูมิใจ เป็นชีวิตที่มีคุณค่าไม่ต่างจากชีวิตที่ประสบความสำเร็จยิ่งใหญ่เลย 

.

หากวันนี้ยังมีความรู้สึกเจ็บปวดจากความล้มเหลว ผิดพลาดในอดีตอยู่ ก็ขอให้ค่อยๆ ขยับก้าวออกมาและบอกตัวเองว่า “ไม่เป็นไรนะ เราทำดีที่สุดแล้ว” : )

อ้างอิง

https://www.osmosis.org/answers/atelophobia

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21932-atelophobia-fear-of-imperfection