เวลาที่ร่างกายและจิตใจเหนื่อยล้า จะมีอะไรดีไปกว่าการฟังเสียง “ซู่ ซู่” จากเตาชาบูหรือหมูกระทะเพิ่มกำลังใจ!
ยิ่งช่วงเวลาที่ต้องใช้พลังงานมากๆ อย่างช่วงสอบ เคลียร์งาน หรือมีเรื่องยากๆ หนักๆ ให้ต้องรีบมือ แค่เลิกงาน เลิกเรียน แล้วชวนชาวแก๊งเลี้ยวเข้าร้านโปรด กี่ปัญหาคาใจก็ระเหยไปพร้อมกับควันกรุ่นๆ บนเตา
.
จริงๆ แล้ว ไม่ใช่พลังวิเศษอะไรจากเนื้อติดมันบนเตา ที่ทำให้เราผ่อนคลาย รู้สึกดีและมีพลัง แต่เป็นพลังวิเศษของ ‘ของอร่อย’ ที่ทำงานกับสมองของเราเมื่อเราเกิดความเครียด ไม่ใช่แค่ชาบูหรือหมูกระทะของเหล่าแฟนคลับปิ้งย่างเท่านั้น แต่อาหารอื่นๆ ที่เราชอบก็ทำให้เรารู้สึกดีขึ้นได้เช่นกัน จึงไม่แปลกเลยว่าทำไมเวลาที่เรารู้สึกเครียด เหนื่อยล้า เราจึงวิ่งหาของอร่อยมาเยียวยาใจ
.
วันนี้ a-chieve ขอนำจิตวิทยาของอาหารกับการทำงานของสมอง มาชวนทุกคนสังเกตตัวเองยามเครียด จะได้อร่อยกันแบบมีสติ ไม่เผลอใจทุกครั้งยามเครียด เพื่อให้ดีต่อใจและดีต่อร่างกายด้วย จะเป็นสายหิ้วชานมไข่มุกทุกพักเที่ยง ปิ้งย่างหลังสอบเสร็จ หรือพิซซ่าทุกสุดสัปดาห์ สายไหนๆ ก็ชวนมาอ่านบทความนี้ด้วยกันได้
จานชามช้อนส้อมพร้อมแล้วก็ไปกันเล้ยยย
ทำไมยิ่งเครียด ยิ่งหิว
เราอยากกินของอร่อยเพราะเราหิว หรือเราอยากกินเพราะเราเครียดกันแน่นะ หากอธิบายด้วยหลักทางวิทยาศาสตร์ ความหิวที่เกิดขึ้นนี้ไม่ได้เกิดจากอาการท้องว่างแต่อย่างใด แต่เป็นเพราะสมองของเรากำลังบอกให้เราต้องกิน เพื่อที่จะได้เตรียมพร้อมสำหรับสถานการณ์ที่อาจเป็นอันตราย
เมื่อเรามีความเครียด วิตกกังวล หรือรู้สึกเจ็บป่วยไม่สบาย ร่างกายเราจะหลั่งฮอร์โมนที่เรียกว่า “คอร์ติซอล” ออกมาจำนวนมาก ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่เกิดขึ้นในภาวะเช่นนี้เท่านั้น ฮอร์โมนนี้เองที่ทำหน้าที่กระตุ้นให้ร่างกายสร้างน้ำตาล และทำให้ร่างกายรู้สึกหิวมากขึ้นและกินได้มากขึ้น โดยเฉพาะอาหารที่มีน้ำตาลสูง มีไขมันสูง เพราะฉะนั้นเราจึงรู้สึกหิวอาหารมื้อหนักๆ หรืออยากกินของหวานมากๆ ในช่วงที่เรารู้สึกเครียดนั่นเอง ทั้งที่ความจริงแล้ว เจ้าฮอร์โมนคอร์ติซอลนี้ สามารถลดลงได้เองเมื่อเราผ่อนคลายขึ้น
สิ่งที่น่าเป็นห่วงคือ พฤติกรรมการกินภายใต้ความเชื่อที่ว่า ยิ่งเครียดก็ยิ่งกินมากขึ้น และเข้าใจว่าการกินของอร่อยทำให้เราหายเครียดได้ บางครั้งอาจทำให้เรากินมากเกินความต้องการของร่างกาย และอาจทำให้เกิดปัญหาทางสุขภาพตามมาได้
การกินสัมพันธ์กับความไม่สบายใจ
มีหลายคนที่เมื่อมีปัญหาเรื่องความสัมพันธ์ ทะเลาะกับเพื่อนหรือแฟน ก็จะรู้สึกอยากกินมากขึ้น โดยเฉพาะน้ำหวาน น้ำอัดลมหรือมันฝรั่งทอด หรือแม้กระทั่งการดื่มแอลกฮอล์ นอกจากไม่ดีต่อสุขภาพ ยังทำให้ปัญหาที่ต้องใช้การสื่อสารเพื่อหาทางออก ถูกเปลี่ยนไปเป็นการกินเพื่อลืมปัญหาชั่วคราวแทน
ถ้าไม่กินตอนเครียด จะทำอะไรดีนะ
การหันไปหาของอร่อยเพื่อเยียวยาใจเมื่อประสบกับความเครียดถือเป็นเรื่องปกติ แต่การกินเพื่อเติมเต็มอารมณ์อาจส่งผลต่อน้ำหนักและสุขภาพโดยรวมและความเป็นอยู่ที่ดีของเราได้ ลองใช้วิธีเหล่านี้เพื่อช่วยให้เราจัดการความหิวตอนเครียดให้ดียิ่งขึ้น
1. เคลื่อนไหวร่างกาย ด้วยกิจกรรมเบาๆ ต่างๆ
เช่น เดินเล่น 10 - 15 นาที เล่นโยคะ ยืดเหยียดร่างกาย เพื่อผ่อนคลายความเครียดและไม่โฟกัสกับความหิวมากเกินไป การออกแรงขยับร่างกายยังทำให้ร่างกายหลั่งสาร “เซโรโทนิน” ซึ่งทำให้เราสุขสงบออกมาด้วย
2. ดื่มน้ำ 1 แก้วกับผลไม้
หากทนความหิวไม่ได้ ก็ลองเปลี่ยนมาเป็นกินอะไรที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ เพราะคอร์ติซอลนั้นทำให้เรารู้สึกหิวแค่ชั่วคราวเท่านั้น แค่ได้ดื่มน้ำเปล่าสักแก้ว ผลไม้สักอย่างก็ช่วยบรรเทาอาการหิวจากความเครียดได้แล้ว และไม่ส่งผลเสียต่อร่างกายอีกด้วย
3. โทรหรือติดต่อกับเพื่อนหรือคนที่รัก
เพราะการอยู่ใกล้คนที่เรารักหรือแบ่งปันช่วงเวลาดีๆ ร่วมกัน จะทำให้เรารู้สึกผ่อนคลายและสบายใจ จนระดับความเครียดลดลงมาได้
4.ทำงานอดิเรกที่ช่วยคลายเครียด
เช่น เขียนบันทึก อ่านหนึ่งหรือสองบทสั้นๆ ถักนิตติ้ง วาดรูป หรือบีบลูกบอลคลายเครียด เพื่อให้ร่างกายผ่อนคลายและหันเหจิตใจให้ไปจดจ่อกับกิจกรรมเหล่านี้แทน
แม้ความเครียดจะทำให้เราหิวและต้องการกินมากกว่าเดิม แต่ก็ใช่ว่าการออกไปหาของอร่อยๆ กินเพื่อเยียวยาความเครียด จะเป็นสิ่งต้องห้ามที่เมื่อทำแล้วต้องรู้สึกผิดกับตัวเองเสมอไป เรายังคงกินมื้ออร่อยเป็นรางวัลให้ตัวเองได้ ขอแค่กินอย่างเท่าทันอารมณ์ และหาโอกาสชดเชยด้วยการออกกำลังกายและอาหารดีมีประโยชน์บ้าง เพียงเท่านี้ จะชาบู หมูกระทะ ก็ยกทัพมาได้เลย!
