#บอกเลยว่าพี่เขามาแน่ 

มีข้อมูลการวิเคราะห์และผลวิจัยจากหลายๆ หน่วยงาน ชี้ไปในทางเดียวกันเลยว่า การมาของเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI (Artificial Intelligence) โดยเฉพาะในช่วงปีนี้ เป็นเรื่องใกล้ตัวเราทุกคนแบบสุดๆ ซึ่งในระยะแรกคนในสังคมอาจตื่นเต้นกับความแปลกใหม่ที่หุ่นยนต์สามารถทำบางสิ่งบางอย่างได้ใกล้เคียง หรือทดแทนมนุษย์ได้ แต่เราจะเริ่มเห็นว่า มันเริ่มขยับเข้าใกล้วิถีชีวิตของเรามากขึ้นเรื่อยๆ ทั้งที่รู้ตัวและไม่ทันรู้ตัว

.

#ทุกอาชีพล้วนได้รับผลกระทบ

จากการสัมภาษณ์และพูดคุยกับพี่ต้นแบบอาชีพที่อยู่ในเครือข่ายของ a-chieve ทั้งสายงานด้านสุขภาพ การออกแบบ การบัญชี บริการขนส่ง ฯลฯ เราพบว่าทุกอาชีพล้วนได้รับผลกระทบจากการมาของเจ้า AI โดยพี่ต้นแบบบางอาชีพมองว่าเป็นผลด้านบวก ที่ AI เข้ามาเป็นหนึ่งในเครื่องมือที่ช่วยให้ทำงานได้ง่ายขึ้น สะดวกขึ้น ในขณะที่บางอาชีพก็เห็นความท้าทายที่มนุษย์เองต้องเร่งพัฒนาอัปเวลตัวเองให้ทันก่อนโดน AI แย่งงาน และกลุ่มคนที่จะได้รับผลกระทบไม่ใช่แค่คนรุ่นก่อนที่อายุมากขึ้นเรื่อยๆ แต่รวมถึงคนรุ่นใหม่วัยเรียน ที่กำลังจะโตและเข้าสู่วัยทำงานในไม่ช้า

อย่างไรก็ดี แม้คนที่ทำงานอาชีพเดียวกัน ก็อาจมีมุมมองที่ต่างกันได้ เพราะมีปัจจัยที่ต้องขึ้นอยู่กับบริบท ศักยภาพการเรียนรู้และพัฒนาตัวเองของมนุษย์ รวมถึงโอกาสหรือความเสี่ยงในมุมขององค์กรหรือเจ้าของกิจการต่างๆ

.

#อนาคตไม่แน่นอน แต่จะทำยังไงให้เราไม่ตกงานแน่ๆ?

สู้กับชีวิตในโรงเรียนก็ปวดหัวจะแย่แล้ว นี่ยังต้องมาสู้กับ AI อีก และเชื่อเถอะว่าอีกไม่นาน ก็จะมีเทคโนโลยีใหม่ๆ เทรนด์ใหม่ๆ ที่จะนำคลื่นการเปลี่ยนแปลงมาซัดใส่เราแบบรัวๆ อีกแน่นอน

แต่อย่าเพิ่งตัดสินใจย้ายสายการเรียนหรือถอดใจจากคณะที่ฝันไว้นะ วันนี้พี่ๆ a-chieve มีแนวทางเล็กๆ น้อยๆ มาชวนตั้งหลักให้พร้อมโต้คลื่นการเปลี่ยนแปลงที่จะมีมาอีกเรื่อยๆ กัน

พร้อมแล้ว ไป!

.

1. รับรู้อย่างมีสติ

การพร้อมอ้าแขนรับความจริงที่ว่า อนาคตคือความไม่แน่นอน จะช่วยให้เราไม่เผลอคิดฟุ้งซ่านหรือถอดใจเสียก่อน 

🌳 อยากรับข้อมูลแบบมีสติ ทำไงดี?

- เช็กให้ชัวร์ รับข่าวสารและเสพสื่ออย่างมีวิจารณญาณ ข้อนี้ฟังดูง่าย แต่ก็มีหลายคนที่เผลอปล่อยจอยไปกับข้อมูลที่ท่วมท้น จนหวั่นไหวตามกระแสเหมือนกัน! สิ่งที่จะช่วยได้คือ เลือกรับข้อมูลที่มีแหล่งข้อมูลที่อ้างอิงได้และเชื่อถือได้

- หูตากว้างไกล พร้อมเปิดรับอะไรใหม่ๆ แต่ก็ไม่มองข้ามประสบการณ์หรือองค์ความรู้เก่า ที่อาจเป็นบทเรียนหรือแนวทางให้เราได้

.

2. พร้อมปรับตัว 

หนึ่งในทักษะสำคัญที่ติดท็อปทุกสำนักการวิจัย ว่าจำเป็นมากๆ โดยเฉพาะในปัจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลงสูง และอนาคตที่ไม่มีความแน่นอนเอาซะเลย

🌳 อยากมีทักษะปรับตัวเก่งๆ ทำไงดี?

- ฝึกทำโจทย์บ่อยๆ จะเป็นโจทย์ปัญหาเชาว์ โจทย์จากเหตุการณ์จริงที่พบในชีวิต หรือจะลองจำลองสถานการณ์ขึ้นก็ได้ เช่น “ถ้าเกิดโรคระบาดครั้งใหญ่อีก ฉันจะทำยังไงดีให้สามารถทำอาชีพที่ฝันได้อย่างที่ต้องการ?” เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์วางแผนหลักและแผนสำรอง

- ฝึกตัดสินใจและรับผิดชอบการตัดสินใจของตัวเอง เรียนรู้จากประสบการณ์การตัดสินใจของตัวเอง อาจเริ่มจากเรื่องเล็กๆ ไปจนถึงการตัดสินใจในเรื่องยากๆ บ้าง 

- อัปสกิลใหม่ ต่อยอดสกิลเดิม ลงเรียนคอร์ส/หลักสูตร/ทำกิจกรรม ทั้งเพื่อพัฒนาทักษะใหม่ๆ และเพื่อต่อยอดทักษะเดิมที่เรามีให้ดีขึ้น ให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงของโลก อาจเริ่มจากการศึกษาว่า เจ้าเทคโนโลยี AI มีจุดเด่นและจุดอ่อนในเรื่องใดบ้าง และจะส่งผลต่องานอาชีพใดบ้าง

- หาโอกาสเรียนรู้จากคนทำงานจริง ที่เข้าใจทั้งเนื้องานและรับรู้ถึงการเปลี่ยนแปลงหรือเทรนด์ต่างๆ ที่เกิดขึ้น

- ฝึกให้ตัวเองได้ใช้ทักษะการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า และเก็บเป็นบทเรียนสำหรับอนาคตต่อไป

.

3. เข้าใจตัวเอง

ยิ่งเข้าใจตัวเอง (ทั้งความคิดและความรู้สึก) ก็จะยิ่งชัดเจนกับตัวเองมากขึ้น เมื่อเจอสถานการณ์การเปลี่ยนแปลง ผิดแผน หรือเหตุการณ์ไม่คาดคิดอะไรก็ตาม เราจะมีหลักยึดที่มั่นคงกว่าคนที่ยังสับสนหรือไม่มั่นใจในตัวเอง

🌳 อยากรู้จักและเข้าใจตัวเองแบบรอบด้าน ทำไงดี?

- ทบทวนตัวเองในแง่มุมต่างๆ อย่างสม่ำเสมอ ว่าเรามีเป้าหมายอะไร ตอนนี้เรามีจุดแข็ง/จุดอ่อนอะไร มีโอกาสหรือความเสี่ยงอะไรรอบตัวเราบ้าง การเกิดเทคโนโลยีใหม่ๆ หรือความต้องการในตลาดอะไรบ้างที่ส่งผลต่อการตัดสินใจของเรา ฯลฯ อาจเป็นการเขียนไดอารี่ หรือทำบันทึกการเรียนรู้ของตัวเองเป็นระยะ

- พูดคุย อัปเดตชีวิต และสะท้อนสิ่งที่เห็นในตัวเพื่อน กับเพื่อนสนิท

- ใช้ตัวช่วยในการรู้จักตัวเอง เช่น ชุดคำถาม แบบทดสอบ อ่านหนังสือฮาวทู (แนะนำเครื่องมือค้นหาตัวเองและออกแบบเส้นทางชีวิต คลิก https://a-chieve.org/doll-activity/map)

.

4. มีวิธีดูแลใจ

รุ่นไหนๆ ใจก็ต้องนิ่ง แต่ในวันที่ความเปลี่ยนแปลงวิ่งเข้าใส่ไม่ยั้ง ก็อาจทำเอาเอ๋อไปเหมือนกัน แม้ปัจจุบันจะมีบริการด้านสุขภาวะทางจิตเพิ่มขึ้น แต่ก็อาจไม่เพียงพอกับความต้องการในบางช่วงเวลา ดังนั้น การรู้วิธีดูแลใจ จึงเป็นอีกเรื่องสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม

🌳 อยากมีแนวทางฮีลใจตัวเอง ทำไงดี?

- มองหาคนที่เป็น ‘พื้นที่ปลอดภัย’ สำหรับเรา ที่พร้อมรับฟังเราด้วยใจจริง และพร้อม support จนเรามีแรงพร้อมเดินหน้าใช้ชีวิตต่อ

- หางานอดิเรกหรือกิจกรรมที่ช่วยดึงสติให้เรากลับมาตั้งหลักได้ ท่ามกลางช่วงเวลาที่ยากหรือท้าทาย เช่น นั่งนิ่งๆ มองพระอาทิตย์ขึ้น สร้างวินัยการออกกำลังกายเป็นประจำ เล่นกับสัตว์เลี้ยง เป็นต้น

- ทบทวนอารมณ์ความรู้สึกตัวเองสม่ำเสมอ เพื่อให้สามารถดูแลได้ทันท่วงที (แนะนำเครื่องมือสำรวจอารมณ์ คลิก https://a-chieve.org/emotion-survey)

.

ขอเพียงไม่ลืมว่า ‘อะไรก็เกิดขึ้นได้’ 

ในอนาคตอันใกล้นี้ อาจมีการเปลี่ยนแปลงที่เราคาดไม่ถึง ที่ส่งผลกระทบถึงตัวเรา คนรอบข้าง หรือสังคมระดับโลก ซึ่งเป็นสิ่งที่อยู่เหนือการควบคุมของเรา แต่ a-chieve ก็ขอให้ทุกคนเชื่อมั่นในตัวเอง เชื่อในศักยภาพของตัวเองว่าเราสามารถพัฒนาตัวเองได้ ไม่ว่าตอนนี้เราจะเรียนอยู่ชั้นไหน อายุเท่าไร มีเงื่อนไขทางครอบครัวเป็นอย่างไร

ลงมือเตรียมตัวให้พร้อมตั้งแต่วันนี้ - ตอนนี้ ถึงจะเจอกี่ AI หรือจะกี่ความเสี่ยง เราก็สู้ไหว

สูดหายใจเข้าปอดลึกๆ เปิดสวิตช์พร้อมเดินหน้าไปด้วยกันนะ : )