ในวันที่คนรอบข้างเอาแต่ถามว่าเราจะเลือกเรียนอะไร โตไปอยากทำอะไร มันผิดไหมนะที่เราเองก็ยังไม่รู้คำตอบ?
.
1. เข้าใจก่อนว่าการรู้จักตัวเองสำคัญยังไง
การรู้จักตัวเองครอบคลุมทั้งการรู้ว่าตัวเองเป็นคนแบบไหน มีความชอบ ความสนใจ ความถนัดอะไร ความสุขกับความกังวลของเราคือเรื่องไหน มีใครหรืออะไรที่ส่งผลกระทบทั้งบวกและลบต่อการตัดสินใจของเราบ้าง ฯลฯ ซึ่งที่ว่ามานี้ มันจะส่งผลต่อตัวเราในขั้นต่อไปว่า เมื่อรับรู้ความต้องการของตัวเอง รับรู้สภาพอารมณ์ตัวเอง รู้ว่าอะไรที่ทำแล้วใจฟูมีพลัง อะไรที่ทำให้ใจสั่นกังวล แล้ว “เราจะทำอะไรต่อ หรือจะรับมือกับสถานการณ์ต่างๆ อย่างไร”
.
การรู้จักและเข้าใจตัวเองสำคัญตรงที่ เราจะมีเกณฑ์ ฐานคิด และเหตุผลในการใช้ตัดสินใจเรื่องต่างๆ ที่เกี่ยวกับตัวเองนั่นเอง
.
การรู้จักตัวเองมีผลทั้งต่อการเรียนและการทำงาน เพราะต้องอาศัยการตัดสินใจทั้งสิ้น
เราอยากเรียนอะไร คณะอะไร สาขาไหน #เพราะอะไร
เราอยากทำงานอะไร ลักษณะการทำงานยังไง ทำที่หน่วยงานไหน #เพราะอะไร
.
ถ้ามันไม่ใช่การเลือกเพื่อตอบสิ่งที่ตัวเองต้องการ แปลว่ามันอาจเป็นการเลือกตามสิ่งที่คนอื่นต้องการให้เป็น (เป็นความต้องการของคนอื่น) เลือกเพราะเราคิดว่าคนอื่นมองว่าดี เลือกเพราะมันเป็นค่านิยมที่สังคมบอกว่าดีและควรทำ
.
อ้อ แต่การตัดสินใจบนพื้นฐานการเข้าใจตัวเอง ไม่ได้หมายความว่า ถ้าเราเลือกแล้ว ตัวเลือกนั้นจะทำให้เราพบเจอแต่ความสุขนะ
.
เพราะทุกตัวเลือกในชีวิต ล้วนมีความยาก ความเครียด ความเหนื่อย มีเรื่องให้หัวจะปวดแน่นอน
.
แต่มันน่าจะดีกว่าใช่ไหม ที่แม้จะต้องเจอปัญหาอุปสรรคบ้าง แต่เราก็ได้ทำในสิ่งที่ตรงกับความต้องการของตัวเอง มากกว่าการเลือกสิ่งที่ไม่ใช่เราเลยหรือตอบไม่ได้ด้วยซ้ำว่าทำไปทำไม ทำไปเพื่ออะไร
.
.
2. แล้วมันผิดไหมที่เรายังไม่รู้จักตัวเอง
พูดอย่างตรงไปตรงมาเลย คือ ไม่ผิด มันไม่ใช่เรื่องที่เราจะต้องรู้สึกผิด และไม่ใช่เรื่องที่แปลกด้วย เพราะเราโตมากับเจตนาและความปรารถนาดีของพ่อแม่ โตมากับความคาดหวังของคนรอบตัว ที่อยากให้เราดูแลตัวเองได้ มีงานดีๆ ทำ เป็นเจ้าคนนายคน มีเงินใช้ไม่ลำบาก ในขณะที่การศึกษาของไทยยังไม่ได้ให้ความสำคัญ ยังไม่มีวิธีการเรียนการสอนเรื่องกระบวนการค้นหาตัวเองมากนัก คนรอบตัวเราเองก็ไม่ค่อยมีใครที่สามารถให้ How-to ว่าเราจะรู้จักตัวเองได้ยังไง
.
มันจึงไม่ใช่เรื่องผิดแปลกอะไร ที่เราจะยังไม่รู้จักตัวเอง
.
.
3. คำถามคือแล้วทำยังไงล่ะถึงจะรู้จักตัวเอง
การอยากรู้จักตัวเองมากขึ้น ถือเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีมากในการค้นหาตัวเองต่อไป และการค้นหาตัวเองนี้ ไม่ใช่ทำกิจกรรมอะไรซักอย่าง 1 ครั้งแล้วจะพบคำตอบเลยว่าเราเป็นคนแบบไหน เพราะมันคือเส้นทางที่เราต้องค้นหาต่อเนื่อง ทุกการค้นพบจะทำให้เราได้รู้จักตัวเองเพิ่มขึ้น แม้เป็นกิจกรรมเดิม แต่ถ้าเราทำในช่วงเวลาที่ต่างกัน สิ่งที่เราค้นพบ หรือการมองเห็นตัวเองว่ามีความคิดความรู้สึกต่อเรื่องนั้นยังไง ก็อาจจะต่างกัน
.
ซึ่งการค้นหาเพื่อให้รู้จักตัวเองเพิ่มขึ้น มันมีหลายวิธีมากๆ เล่ารวดเดียวไม่จบแน่ ไม่ใช่ว่ากั๊กหรืออะไร แต่เพราะเราทุกคนมีความแตกต่างหลากหลาย บางวิธีที่เราว่าเวิร์ก เพื่อนอาจบอกว่าไม่ใช่ก็ได้ ดังนั้นเราจะทยอยเอามาแบ่งปันเรื่อยๆ แน่นอน ยังไงรอติดตามและเรียนรู้ไปด้วยกันนะ
.
.
ตัวอย่างวิธีการง่ายๆ เมื่อต้องตัดสินใจอะไรซักอย่าง แต่เรายังไม่รู้จักตัวเองเลย คือ #การตัดตัวเลือกที่ไม่ใช่ออก เช่น ถ้าต้องเลือกคณะเรียนต่อ แต่ยังไม่รู้คณะไหนจะเหมาะกับเรา ให้เอาชื่อคณะทั้งหมดมา แล้วตัดตัวที่แค่เห็นชื่อก็ไม่ใช่แล้วออก สำคัญคือ บอกเหตุผลแบบไม่หลอกตัวเองด้วยนะ ว่าเพราะอะไรเราจึงตัดตัวเลือกนั้นออก เช่น เป็นสิ่งที่เราไม่ชอบ ไม่สนใจ ไม่ถนัด ไม่สามารถเรียนได้ด้วยเหตุผล 1, 2, 3 … วิธีนี้จะช่วยให้เราตีขอบเขตตัวเลือกให้น้อยลง เพื่อให้เราได้โฟกัสมากขึ้นว่า ตัวเลือกที่เหลือ ตัวไหนบ้างที่น่าจะเหมาะกับเรา และ #เพราะอะไร