
นิยามสั้นๆ
เป็นตัวแทนของแผ่นดินในการสั่งฟ้องต่อศาลเพื่อดำเนินคดีกับผู้ต้องหา
📃 ลักษณะงาน
- เป็นตัวแทนประชาชน ฟ้องร้องแทนในกฎหมายที่ประชาชนฟ้องเองไม่ได้ ด้วยการประสานงานกับหน่วยงานต่าง ๆ เช่น สำนักงานอัยการสูงสุด ตำรวจ และทนายความ เพื่อรวบรวมหลักฐานและข้อเท็จจริงเพื่อเสนอให้ศาลพิจารณาว่าผู้ต้องหามีความผิดหรือไม่
- รักษาผลประโยชน์ของรัฐด้วยการให้คำปรึกษาด้านกฎหมายแก่หน่วยงานรัฐ รวมถึงตรวจการร่างสัญญาต่างๆ ก่อนลงนาม เป็นตัวแทนของรัฐ หรือทนายความรัฐในการพิจารณาข้อขัดแย้งระหว่างรัฐกับเอกชน
- ให้คำปรึกษาและบริการช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชนประจำสำนักงานอัยการจังหวัด
📊 ขั้นตอนการทำงาน
- รับสำนวนคดีจากตำรวจสืบสวน เพื่อตรวจสอบข้อมูลจากรายงานการสืบสวน เช่น วันที่เกิดเหตุ ผู้เสียหาย พยาน หรือสถานที่เกิดเหตุ เพื่อดูว่ามีข้อมูลเพียงพอและเป็นหลักฐานที่สามารถใช้ในการดำเนินคดีได้หรือไม่ หากเห็นว่ายังไม่ครบถ้วนสมบูรณ์ก็จะออกคำสั่งให้มีการสอบสวนเพิ่มเติม
- ออกคำสั่งฟ้องเพื่อยื่นฟ้องคดีต่อศาลเพื่อให้ศาลพิจารณาออกหมายศาลเรียกจำเลยมาขึ้นศาลต่อไป
- ในศาล อัยการจะฟ้องให้ศาลฟังเรียกว่าการบรรยายฟ้อง รวมถึงการนำหลักฐานมาอธิบายประกอบการพิสูจน์ข้อกล่าวหา
- ทำรายงานบันทึกคดีเก็บไว้ เรียงลำดับเหตุการณ์ตั้งแต่ต้นจนจบในดคีนั้นๆ เพื่อประโยชน์ในภายภาคหน้า
👩🏻💻 อาชีพที่ต้องทำงานร่วมกัน
- ทนายความ
- ผู้พิพากษา
- ตำรวจสืบสวนสอบสวน
- เจ้าหน้าที่ศาล
- นักสังคมสงเคราะห์หรือนักจิตวิทยา
🏢 สถานที่และเวลาทำงาน
- ทำงานในหน่วยงานราชการ เช่น สำนักงานอัยการจังหวัด, สำนักงานอัยการเขต, สำนักงานอัยการประจำศาล, สำนักงานคุ้มครองสิทธิและช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชน ฯลฯ
- อาจมีผลัดเปลี่ยนเวรกันในวันและเวลาราชการออกไปปฏิบัติภารกิจพิเศษ ทำงานนอกสำนักงาน เช่น ออกไปชันสูตรพลิกศพผู้ตายที่โรงพยาบาลร่วมกับเจ้าหน้าที่นิติเวช, ออกไปคุ้มครองเด็กในฐานะผู้เสียหายร่วมกับเจ้าหน้าที่สังคมสงเคราะห์และนักจิตวิทยา เป็นต้น
- ทำงานในวันเวลาราชการ คือ วันจันทร์-วันศุกร์ เวลา 08.30-16.30 น. (สัปดาห์ละ 35 ชั่วโมงต่อวัน)
✅ ความรู้ความสามารถที่ต้องใช้
1.คุณสมบัติที่ต้องมีเพื่อทำการสอบเข้าเป็นพนักงานอัยการ
- เรียนจบหลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต
- สอบไล่ได้ตามหลักสูตรของสำนักอบรมกฎหมายแห่งเนติบัณฑิตยสภา (สอบผ่านเนติฯ)
- มีประสบการณ์ทำงานด้านกฎหมาย
- มีสัญชาติไทยโดยกำเนิด
- มีอายุไม่ต่ำกว่า 25 ปีบริบูรณ์
2.มีองค์ความรู้ด้านกฎหมาย เช่น ประมวลกฎหมายคดีแพ่ง คดีอาญา หลักการพิจารณาคดี กระบวนการทางสิทธิมนุษยชน การจัดทำเอกสารทางกฎหมาย เป็นต้น
3.มีทักษะทางการสื่อสารเพื่อใช้ในการว่าความ
4.สามารถคิดวิเคราะห์ พิจารณาคดีอย่างถี่ถ้วน
5.มีทักษะการเขียนที่ดี
6.มีความจำดี
7 .มีความยุติธรรม
💵 โอกาส ความท้าทาย และผลตอบแทน
- มีการจัดตั้งศาลยุติธรรมเพิ่มขึ้นเพื่อรองรับคดีความที่มากขึ้น ทำให้อัยการยังคงเป็นอาชีพที่เป็นความต้องการของตลาด
- ผู้เข้ามาประกอบอาชีพนี้ต้องมีคุณสมบัติตามที่กฎหมายระบุไว้เท่านั้น โดยจะต้องผ่านการสอบคัดเลือกเพื่อบรรจุเป็นข้าราชการอัยการ ซึ่งสนามสอบคัดเลือกของพนักงานอัยการในประเทศไทยมีการแบ่งสนามสอบตามวุฒิการศึกษา 3 สนาม คือ
- สนามใหญ่ ผู้สมัครจะต้องเรียนจบปริญญาตรีด้านกฎหมาย สอบผ่านเนติบัณฑิต และประกอบอาชีพด้านกฎหมาย 2 ปี
- สนามเล็ก ผู้สอบจะต้องเรียนจบปริญญาโทด้านกฎหมาย จากมหาวิทยาลัยในไทย สอบผ่านเนติบัณฑิต และประกอบอาชีพด้านกฎหมาย 1 ปี หรือ เป็นอาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยรัฐบาลไม่ต่ำกว่า 5 ปี หรือ เรียนจบปริญญาตรี ด้านกฎหมาย และจบเรียนจบปริญญาโทหรือปริญญาเอกในสาขาอื่น ๆ แต่ต้องประกอบอาชีพด้านที่จบมาไม่ต่ำกว่า 10 ปี
- สนามจิ๋ว ผู้สอบจะต้องเรียนจบปริญญาโทด้านกฎหมาย จากมหาวิทยาลัยต่างประเทศ หลักสูตรไม่น้อยกว่า 2 ปี หรือเรียนจบปริญญาเอก มหาวิทยาลัยในไทย และประกอบอาชีพด้านกฎหมาย 1 ปี
- การเติบโตในอาชีพ (Career Path) ของ "อัยการ" จะพิจารณาเลื่อนขั้นเงินเดือนตามขั้นตอนที่กฎหมายกำหนดตามคณะกรรมการอัยการ และเมื่อรับราชการในตำแหน่งอัยการไม่น้อยกว่า 2 ปีจะสามารถสอบเป็นผู้พิพากษาได้ โดยลำดับตำแหน่งข้าราชการอัยการ มี 8 ชั้น มีระดับเงินเดือนรวมเงินประจำตำแหน่ง ดังนี้
(1) อัยการสูงสุดเป็นข้าราชการอัยการชั้น 8 เงินเดือนประมาณ 123,040 บาท
(2) รองอัยการสูงสุด และผู้ตรวจการอัยการ เป็นข้าราชการอัยการชั้น 7 เงินเดือนประมาณ 121,306 บาท
(3) อธิบดีอัยการ อธิบดีอัยการภาค รองอธิบดีอัยการ รองอธิบดีอัยการภาคอัยการพิเศษฝ่ายและอัยการผู้เชี่ยวชาญพิเศษ เป็นข้าราชการอัยการชั้น 6 เงินเดือนประมาณ 119,670 บาท
(4) อัยการผู้เชี่ยวชาญ เป็นข้าราชการอัยการชั้น 5 เงินเดือนประมาณ 117,610 บาท
(5) อัยการจังหวัด และอัยการจังหวัดประจำสำนักงานอัยการสูงสุด เป็นข้าราชการอัยการชั้น 4 เงินเดือนประมาณ 104,360 - 115,490 บาท
(6) อัยการประจำสำนักงานอัยการสูงสุด และรองอัยการจังหวัด เป็นข้าราชการอัยการชั้น 3 เงินเดือนประมาณ 102,240 บาท
(7) อัยการประจำกอง และอัยการจังหวัดผู้ช่วย เป็นข้าราชการอัยการชั้น 2 เงินเดือนประมาณ 102,240 บาท
(8) อัยการผู้ช่วย เป็นข้าราชการอัยการชั้น 1 เงินเดือนประมาณ 65,000 บาท
- ความท้าทายของอาชีพ "อัยการ"
- มีผู้สอบแข่งขันเป็นจำนวนมาก
- ต้องรักษาคุณสมบัติให้ตรงตามกฎหมายเท่านั้น ทำให้ต้องวางแผนเรียน ทำงาน ล่วงหน้า รวมถึงต้องไม่เคยถูกดำเนินคดี หรือมีหนี้สินมาก
- ต้องทำงานกับองค์ความรู้ด้านกฎหมายที่ซับซ้อนและละเอียดอยู่เสมอ
- ต้องทำงานตามระเบียบการและกฎหมายอย่างเคร่งครัดในทุกขั้นตอนของการทำงาน
- ต้องรักษาความเป็นกลางในกระบวนการยุติธรรม
🖥️ ช่องทางการศึกษาความรู้เพิ่มเติม
- คลิป YouTube ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับ "อัยการ" เช่น
- ช่อง สํานักงานอัยการสูงสุด OAGTH
- สํานักงานอัยการสูงสุด OAGTH. (2023, July 23).Vlog With Attorney : ฝึกงานกับอัยการ [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=jC7-1GcPKUI
- สํานักงานอัยการสูงสุด OAGTH. (2023, Juy 24). One day with Attorney : ตามติดชีวิตอัยการ [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=HTiGPfzP_IA
- สํานักงานอัยการสูงสุด OAGTH. (2023, october 30).โตขึ้นหนูอยากเป็นอัยการ. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=mqg46lpb02U&t=22s
- LearnLaww (2022, August 5)."ก่อนจะเป็นอัยการโบ" มาดูกันว่าโบทำอะไรมาบ้างง [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=68SoXrljzSg
- Modern Law (2022, March 1). อัยการคืออะไรต่างกับทนายยังไง สอบยากไหมทำยังไงถึงจะได้เป็น [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=JqBYizIDdhU
📚 ข้อมูลสายการเรียนที่เกี่ยวข้อง
มัธยมศึกษาตอนปลาย
- สายวิทย์-คณิต
- สายศิลป์-คำนวน
- สายศิลป์-ภาษา
ปริญญาตรี เช่น
- คณะนิติศาสตร์
- สำนักวิชานิติศาสตร์
- คณะนิติศาสตร์ปรีดี พนมยงค์
- คณะนิติศาสตร์และการปกครอง
- คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์
- คณะมนุษยศาสตร์ สาขาวิชานิติศาสตร์
- คณะสังคมศาสตร์ หลักสูตรนิติศาสตร์บัณฑิต
ปริญญาโท/ หลักสูตรเฉพาะ เช่น
- เนติบัณฑิต
- หลักสูตรนิติศาสตรมหาบัณฑิต
ปริญญาเอก เช่น
- หลักสูตรนิติศาสตรดุษฎีบัณฑิต
- หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารกระบวนการยุติธรรม
*ข้อมูล ณ ปี 2567
🌐 แหล่งอ้างอิง
- สำนักงานอัยการสูงสุด https://www.ago.go.th/
- http://web.krisdika.go.th/data/law/law2/%C310/%C310-20-9998-update.htm
- กรมการจัดหางาน อาชีพอัยการ https://www.doe.go.th/prd/assets/upload/files/vgnew_th/325061cb191f6f1c2bd79e7403744392.pdf