• ตัดสินคดีความอย่างยุติธรรมและเป็นกลาง เป็นไปตามกฎของขั้นตอนและทุกฝ่ายมีโอกาสนําเสนอข้อโต้แย้งของตน
• จัดการกระบวนพิจารณาของศาล และรักษาความสงบเรียบร้อยในห้องพิจารณาคดี เพื่อให้แน่ใจว่าการพิจารณาคดีเป็นไปอย่างยุติธรรมและมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ ผู้พิพากษาอาจกําหนดตารางเวลา จัดการใบปะหน้าคดี และมอบหมายคดีให้กับผู้พิพากษาหรือบุคลากรในศาลคนอื่นๆ ทำงานต่อ
• ทำความเข้าใจอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับบทบัญญัติทางกฎหมายเพื่อตีความกฎหมายอย่างถูกต้องและให้เหตุผลทางกฎหมายสำหรับการตัดสินใจในคดีต่างๆ โดยผลของการตีความของผู้พิพากษาจะเป็นแบบอย่างทางกฎหมายที่เป็นแนวทางสำหรับการพิพากษาคดีในอนาคต
• พิจารณาคำขอเพื่อออกคำสั่งฟ้องหรือคำสั่งทางกฎหมายอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการทางกฎหมาย เช่น คำร้องขอประกันตัว คำสั่งปกป้องพยาน คำสั่งยึดทรัพย์ เป็นต้น

1. และสืบค้นข้อเท็จจริงในประเด็นต่าง ๆ เพื่อให้เข้าใจเนื้อหาของคดีอย่างถี่ถ้วน
2. พิจารณาคดีในศาล ด้วยการสอบสวนข้อมูลและหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับคดี  เปิดโอกาสให้แต่ละฝ่ายได้เสนอหลักฐานและแสดงความคิดเห็น หรืออาจจะต้องค้นคว้าข้อมูลเพิ่มเติมหากข้อมูลที่มีอยู่ยังไม่เพียงพอในการตัดสินคำพิพากษาด้วยการสอบถามพยานเพิ่มเติมหรือขอคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญทางกฎหมาย
3. พิพากษาคดี ผู้พิพากษาต้องวิเคราะห์ข้อมูลและตีความกฎหมายเพื่อออกมาเป็นคำพิพากษา ที่ยุติธรรม
4. อ่านคำพิพากษาต่อหน้าคู่ความ  ให้เหตุผลและตอบคำถามจากแต่ละฝ่ายเกี่ยวกับคำพิพากษา จากนั้นคำพิพากษาหรือคำสั่งจะถูกส่งให้เจ้าพนักงานศาลจัดพิมพ์คำพิพากษาหรือคำสั่งให้เรียบร้อยเป็นหลักฐานทางกฎหมาย
5. ติดตามผลหลังการพิพากษา  ตรวจสอบว่าคู่ความปฏิบัติตามคำพิพากษาหรือไม่ ออกหมายจับผู้ต้องหาในกรณีที่คู่ความไม่ปฏิบัติตามคำพิพากษา

1. ทนายความ
2. อัยการ
3. ตำรวจ
4. เจ้าหน้าที่ศาล

• สถานที่ทำงานของผู้พิพากษา คือ ศาลพิพากษา โดยขึ้นอยู่กับตำแหน่งและศาลที่สังกัด เช่น ผู้พิพากษาศาลชั้นต้นจะทำงานในศาลชั้นต้น 89 แห่งทั่วประเทศ  ผู้พิพากษาศาลอุทธรณ์ ทำงานในศาลอุทธรณ์ 5 แห่งประจำภูมิภาคต่างๆ  ผู้พิพากษาศาลฎีกาทำงานในศาลฎีกา กรุงเทพมหานคร 
• ผู้พิพากษาทำงาน 5 วันต่อสัปดาห์ (จันทร์-ศุกร์) เวลาทำการปกติคือ 8.30 น. ถึง 16.00 น 
• ผู้พิพากษาบางท่านอาจได้รับมอบหมายให้ทำงานในวันเสาร์ อาทิตย์ หรือวันหยุดราชการ หรืออาจต้องทำงานล่วงเวลา เช่น กรณีที่มีคดีเร่งด่วน คดีที่ต้องมีการนั่งบัลลังก์พิพากษาในวันหยุดราชการ หรือ คดีที่ต้องมีการสืบพยานนอกสถานที่

1. ความรู้ทางกฎหมาย เช่น กฎหมายอาญา, กฎหมายแพ่ง, หรือกฎหมายครอบครัว
2. ความสามารถในการวิเคราะห์ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับคดี
3. ทักษะการสื่อสาร ทั้งการฟังพูดและเขียน
4. มีความเป็นกลางและรักความยุติธรรม

• ผลตอบแทนเริ่มต้นอยู่ที่ประมาณ 35,000 - 80,000 บาทต่อเดือน
• การเติบโตในอาชีพ (Career Path) ของ “ผู้พิพากษา” มีดังนี้
  • ผู้ช่วยผู้พิพากษา
  • ผู้พิพากษาประจำศาล  เป็นผู้พิพากษาที่ผ่านการอบรมเป็นผู้ช่วยผู้พิพากษาอย่างน้อย 1 ปี และได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการตุลาการศาลยุติธรรม ได้รับการพิจารณาแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งผู้พิพากษาศาลชั้นต้น
  • ผู้พิพากษาศาลชั้นต้น ทำหน้าที่พิจารณาพิพากษาคดีในศาลชั้นต้น แบ่งเป็น 5 ชั้นตามอายุราชการเรียงจากบนลงล่าง ดังนี้

               ชั้น 5 : ประธานศาลฎีกา

               ชั้น 4 : รองประธานศาลฎีกา, อธิบดีผู้พิพากษาภาค, ผู้พิพากษา       หัวหน้าคณะในศาลฎีกา

               ชั้น 3 : ผู้พิพากษาหัวหน้าคณะในศาลอุทธรณ์, ผู้พิพากษาศาลอุทธรณ์

               ชั้น 2 : ผู้พิพากษาหัวหน้าคณะในศาลชั้นต้น, ผู้พิพากษาศาลชั้นต้น

               ชั้น 1 : ผู้พิพากษาประจำศาล

• ผู้พิพากษาอาวุโส เป็นผู้พิพากษาศาลชั้นต้นที่มีอายุราชการครบ 20 ปี และมีคุณสมบัติตามที่คณะกรรมการตุลาการศาลยุติธรรมกำหนด ได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นผู้พิพากษาอาวุโส ทำหน้าที่ช่วยเหลือและให้คำปรึกษาแก่ผู้พิพากษาศาลชั้นต้น
• ความยากและท้าทายของอาชีพ “ผู้พิพากษา”  คือ 
• ผู้พิพากษาเป็นอาชีพต้องอดทนในการเข้าสู่เส้นทางอาชีพ เพราะเมื่อเรียนจบในระดับปริญญาตรีแล้ว ต้องศึกษาต่อเนติบัณฑิตไทยอีก 1 ปี  และต้องสะสมประสบการณ์การทำงานด้านกฎหมาย จึงจะสามารถสมัครสอบผู้ช่วยผู้พิพากษาจากคณะกรรมการตุลาการศาลยุติธรรมได้ ระยะเวลาโดยรวมในการเป็นผู้พิพากษาใช้เวลาประมาณ 5-7 ปี ขึ้นอยู่กับระยะเวลาการศึกษา อายุ และประสบการณ์
• สนามสอบของผู้พิพากษามีการแข่งขันสูง มีผู้สมัครจำนวนมาก และมีขั้นตอนการสอบทั้งข้อเขียนและการสอบแบบปากเปล่าที่เข้มข้น
• ผู้พิพากษาศาลชั้นต้นอาจต้องเดินทางไปทำหน้าที่ในต่างจังหวัดเป็นเวลา 3-4 ปี 
• ผู้พิพากษาต้องตัดสินคำพิพากษาอย่างมีความเท่าเทียมและยุติธรรม ท่ามกลางการตรวจสอบจากสังคม
• อาจต้องเผชิญความยากในคดีที่ซับซ้อน หรือเผชิญกับความสะเทือนอารมณ์ เช่น คดีฆาตกรรม
• ผู้พิพากษาต้องต้องรักษาความลับเกี่ยวกับคดีและข้อมูลของผู้สอบสวนในการพิจารณาคดี
• สิ่งที่เป็นความเสี่ยงของอาชีพนี้ คือ
  • ผู้พิพากษาต้องปฏิบัติตามมาตรฐานจริยธรรมระดับสูงอย่างเคร่งครัด หลีกเลี่ยงความขัดแย้งทางผลประโยชน์ รักษาความเป็นกลางและแสดงให้เห็นถึงความซื่อสัตย์และความเป็นธรรมในการตัดสินใจ ซึ่งอาจเผชิญกับการทุจริตและติดสินบนหลายรูปแบบ 
  • ผู้พิพากษาอาจรับความเสี่ยงเมื่อต้องพิจารณาคดีของผู้มีอำนาจหรือผู้มีอิทธิพล
  • ความเสี่ยงในการถูกโจมตีจากคนที่ไม่พอใจในคำพิพากษา

• คลิป YouTube ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับผู้พิพากษา เช่น
  • Bangkok University. (2022, March 3). เส้นอาชีพผู้พิพากษา | ท่านธันวา ถนอมเกียรติ ศิษย์เก่าคณะนิติศาสตร์ [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=MS1jjmCXuqQ
  • Modern Law. (2022, March 20). เป็นผู้พิพากษา ในอนาคตทํายังไง? แล้วทําไมถึงเรียกว่าสอบผู้ช่วยผู้พิพากษา? EP.1 [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=eczxFu3SDQE 
• คณะและมหาวิทยาลัยที่เปิดสอนในประเทศไทยที่เกี่ยวข้องกับการเตรียมเกี่ยวกับ "ผู้พิพากษา" 
• คณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
• คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
• คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
• คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
• คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมาธิการสภาทนายความ

• เปิดเงินเดือนและสวัสดิการผู้พิพากษาศาลยุติธรรม ชีวิตดีๆ บนภาษีประชาชน. (n.d.). ilaw.ot.th - เปิดเงินเดือนและสวัสดิการผู้พิพากษาศาลยุติธรรม ชีวิตดีๆ บนภาษีประชาชน. https://ilaw.or.th/node/5932
• https://www.careerexplorer.com/careers/judge/ 
• ปรีชา ศิลปกุล, ส. (2021). ผู้พิพากษาที่ดีและผู้พิพากษาอันไม่พึงประสงค์. The 101 World. https://www.the101.world/a-good-judge/
• พระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการฝ่ายตุลาการศาลยุติธรรม พ.ศ. 2543 https://ojac.coj.go.th/th/content/page/index/id/261889