
นิยามสั้นๆ
ผู้สอนและสนับสนุนนักเรียนด้านการแนะแนว
📃 ลักษณะงาน
- ภาพรวมงานจะครอบคลุมทั้งงานสอน งานแนะแนวทั้ง 5 บริการ และงานอื่นๆ ที่ได้รับมอบหมาย
-หากเป็นครูแนะแนวในโรงเรียนขยายโอกาสหรือโรงเรียนขนาดเล็ก อาจต้องจัดการเรียนการสอนตามคาบในรายวิชากิจกรรมแนะแนวและวิชาอื่นด้วย
- หากเป็นครูแนะแนวในโรงเรียนขนาดใหญ่ จะมีหน้าที่จัดการเรียนการสอนตามคาบในรายวิชากิจกรรมแนะแนว ซึ่งอาจแบ่งห้องหรือระดับชั้นสอนกับครูแนะแนวท่านอื่นๆ (ขึ้นอยู่กับขนาดโรงเรียน)
- งานแนะแนว ทั้ง 5 บริการ ได้แก่
1. บริการศึกษาข้อมูลนักเรียนเป็นรายบุคคล (Individual Inventory Service) ติดตามข้อมูลการศึกษาต่อ ฐานข้อมูลศิษย์เก่า
2. บริการสนเทศ (Information Service)
3. บริการให้การปรึกษา (Counseling Service)
4. บริการจัดวางตัวบุคคล (Placement Service)
5. บริการติดตามผล (Follow-up Service)
📊 ขั้นตอนการทำงาน
- เข้างานตามเวลาราชการ
- พบนักเรียนที่ปรึกษา
- เตรียมการสอนและเข้าสอนในรายวิชาแนะแนว
- จัดการทำงานอื่นๆ ที่ได้รับมอบหมาย
👩🏻💻 อาชีพที่ต้องทำงานร่วมกัน
- ในพื้นที่โรงเรียน: ครูในโรงเรียน (Teacher) ฝ่ายต่างๆ เช่น วิชาการ กิจการนักเรียน พยาบาล บริหารทั่วไป
- นอกพื้นที่โรงเรียน: สถาบันหรือองค์กรการศึกษา เช่น เจ้าหน้าที่ คุณครูแนะแนวและผู้บริหารในมหาวิทยาลัย โรงเรียน เขตพื้นที่การศึกษา
- หน่วยงาน เช่น แพทย์ (Doctor) ตำรวจ (Police) เจ้าหน้าที่สถานพินิจ (Youth detention worker) นักจิตวิทยา (Psychologist) เจ้าหน้าที่ธนาคาร (Banker) เจ้าของกิจการ (Business owner) เป็นต้น
🏢 สถานที่และเวลาทำงาน
- ครูแนะแนวอาจสังกัดโรงเรียนรัฐ หรือโรงเรียนเอกชน มีสถานที่ทำงานหลักคือโรงเรียนและอาจมีโอกาสออกไปทำงานนอกสถานที่บ้าง เช่น ออกแนะแนวศึกษาต่อ เพื่อแนะนำโรงเรียน/ แผนการเรียน หรือ เข้าร่วมกิจกรรมกับทางสถาบันการศึกษาอื่น
- ทำงานตั้งแต่ 7.30 - 16.30 น. ในวันเวลาราชการ หยุดวันเสาร์อาทิตย์
- อยู่เวรโรงเรียน เดือนละ 1 ครั้ง (ความถี่แตกต่างกันไปตามขนาดและจำนวนบุคลากรในโรงเรียน)
✅ ความรู้ความสามารถที่ต้องใช้
- เรียนจบสาขาจิตวิทยาการแนะแนว จิตวิทยาการให้คำปรึกษาและการแนะแนว
- ถ้าเป็นครูแนะแนวในระบบราชการ ต้องมีใบประกอบวิชาชีพครู แต่ถ้าเป็นครูโรงเรียนเอกชน อาจจะไม่มีการใช้ใบประกอบวิชาชีพในการทำงาน แต่สามารถเรียนจบในสาขาจิตวิทยาอื่นๆ (ขึ้นอยู่กับนโยบายของโรงเรียน)
- มีความรู้ ความเข้าใจในการแนะแนว มีข้อมูลการศึกษาต่อ ข้อมูลพื้นฐานของแผนการเรียน คณะสาขา รวมถึงข้อมูลที่เป็นประโยชน์ในการศึกษาต่อ อย่างเช่น TCAS
- มีความรู้ความเข้าใจในการใช้แบบวัดทางจิตวิทยา
- มีความสามารถด้านการบริการ
- มีทักษะการสื่อสาร การฟัง การพูด ติดต่อสื่อสาร
- สามารถแก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้ดี พร้อมทำงานทั้งในและนอกองค์กร
- จับความรู้สึกได้ไว ช่างสังเกต มีทักษะในการให้คำปรึกษาที่ดี
- ทันกระแส ตามเทรนด์ และมีความคิดสร้างสรรค์
- มีความจำดี จดจำชื่อ ข้อมูลและรายละเอียดต่างๆ ได้
- สามารถจัดการกับความรู้สึกของตนเองได้ดี รู้เท่าทันความรู้สึกตนเองเสมอ
💵 โอกาส ความท้าทาย และผลตอบแทน
- ครูแนะแนวในระบบราชการค่อนข้างเป็นอาชีพที่มีความมั่นคง เพราะมีรายได้เป็นเงินเดือน มีสวัสดิการต่างๆ ที่สนับสนุนการใช้ชีวิต มีการขึ้นเงินเดือนปีละ 2 ครั้ง ส่วนครูแนะแนวในโรงเรียนหรือสถาบันเอกชน อาจจะได้รับผลตอบแทนและสวัสดิการแตกต่างกันไป
- คุณค่าที่ได้จากการทำอาชีพครูแนะแนว คือ การได้ช่วยเหลือนักเรียนให้ผ่านพ้นหรือไปให้ถึงเป้าหมายที่ตั้งไว้ทั้งด้านการเรียนและการประกอบอาชีพ และครูแนะแนวมีโอกาสได้รู้จักผู้คนจากหลากหลายองค์กร
- ความท้าทายในการทำอาชีพครูแนะแนว เช่น
- ปัญหาสุขภาพจิต เพราะต้องทำงานด้านการช่วยเหลือ แก้ปัญหา และสนับสนุนนักเรียนภายใต้ความคาดหวังและแรงกดดันจากหลายฝ่าย ทำให้ครูแนะแนวต้องรู้จักการผ่อนคลายและละวางปัญหาที่พบเจอให้ได้
- ปัญหาเรื่องสุขภาพกาย งานแนะแนวต้องรับผิดชอบด้านการจัดการข้อมูลหลายส่วน เช่น ทุนการศึกษา ข้อมูลนักเรียน รวมถึงเอกสารอื่นๆ อาจจะก่อให้เกิดอาการ Office syndrome
📚 ข้อมูลสายการเรียนที่เกี่ยวข้อง
มัธยมศึกษาตอนปลาย
- เปิดรับทุกสายการเรียน วุฒิจบมัธยมศึกษาปีที่ 6 หรือเทียบเท่า
ปริญญาตรี เช่น
- คณะครุศาสตร์ สาขาวิชาจิตวิทยาการปรึกษา การแนะแนวและการศึกษาพิ
- คณะศึกษาศาสตร์ วิชาเอกจิตวิทยาและการแนะแนว
- วิทยาลัยการฝึกหัดครู สาขาวิชาจิตวิทยาการแนะแนวและการปรึกษา
- คณะศึกษาศาสตร์และศิลปศาสตร์ สาขาวิชาจิตวิทยาการแนะแนวและให้คำปรึกษา
ปริญญาโท เช่น
- หลักสูตรครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาจิตวิทยาและการแนะแนว
- หลักสูตรการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาจิตวิทยา
*ข้อมูล ณ ปี 2567