
นิยามสั้นๆ
ผู้ที่ออกแบบและคุมภาพรวมการก่อสร้างของสิ่งปลูกสร้างและพื้นที่สาธารณะต่าง ๆ เพื่อให้เมืองมีความเหมาะสมกับผู้อยู่อาศัย ให้ความสุขกับชุมชน และมีมูลค่าทางเศรษฐกิจเพิ่มขึ้น
📃 ลักษณะงาน
- ออกแบบและคุมภาพรวมของโครงการก่อสร้างใหญ่ ๆ ที่ส่งผลต่อผังเมืองและวิวของเมือง เช่น คอนโดมิเนียม, สวนสาธารณะ เป็นต้น
- ทำหน้าที่ประสานงานกับผู้คนที่เกี่ยวข้องและผู้คนรอบพื้นที่พัฒนาโครงการเพื่อสื่อสาร ทำความเข้าใจ รับเรื่องเดือดร้อนที่เกิดจากการพัฒนาโครงการ
- ถ้าทำงานในหน่วยงานรัฐจะมีหน้าที่ออกแบบและวางผังเมืองเพื่อสร้างเมืองที่เหมาะสมกับผู้อยู่อาศัยและระบบเศรษฐกิจ
📊 ขั้นตอนการทำงาน
- ระบุเป้าหมายของโครงการพัฒนาและกำหนดภาพอนาคตเชิงกายภาพของโครงการ เช่น รูปแบบตึก, ลักษณะการจัดวางพื้นที่ ฯลฯ ให้สอดคล้องกับเป้าหมายของโครงการ สภาพแวดล้อมของพื้นที่ และนโยบายของชุมชนโดยรอบโครงการพัฒนา
- ค้นคว้า รวบรวมข้อมูลของพื้นที่ในทุกมิติตั้งแต่ ข้อมูลกายภาพ สภาพพื้นที่จริง ข้อมูลทางเศรษฐกิจ การคมนาคม ข้อมูลประชากร ข้อมูลวัฒนธรรมของชุมชนบริเวณโดยรอบ ฯลฯ
- วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อหาแนวทางเพื่อพัฒนาโครงการไปสู่เป้าหมายที่ตั้งไว้
- วางแผนขั้นตอนการดำเนินงาน
- บริหารจัดการโครงการพัฒนาให้เป็นไปตามที่ออกแบบไว้
👩🏻💻 อาชีพที่ต้องทำงานร่วมกัน
- สถาปนิกแต่ละสาขาเพื่อออกแบบส่วนต่าง ๆ ของโครงการ เช่น ภูมิสถาปนิก, มัณฑนากร, สถาปนิก
- ผู้ประกอบวิชาชีพสาขาอื่นที่เกี่ยวข้องกับโครงการ เช่น นักกฎหมาย, วิศวกรที่เชี่ยวชาญด้านต่าง ๆ
🏢 สถานที่และเวลาทำงาน
- สถานที่ทำงานของอาชีพนี้มีทั้งในหน่วยงานรัฐ เช่น สำนักงานโยธาธิการและการผังเมืองของแต่ละจังหวัด เป็นต้น และในบริษัทเอกชนที่ทำการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ต่าง ๆ
- ช่วงเวลาทำงานของอาชีพนี้ ทำงานวันละ 8 ชั่วโมง (08.30 - 16.30 น. หรือ 09.00 - 17.00 น. ขึ้นอยู่กับสถานประกอบการ)
- การทำงานในบริษัทเอกชนอาจจะต้องมีการทำงานในช่วงวันเสาร์ อาทิตย์
✅ ความรู้ความสามารถที่ต้องใช้
- เรียนจบปริญญาตรีในสาขาวิชาด้านผังเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ และได้รับใบอนุญาตเป็นผู้ประกอบวิชาชีพสถาปัตยกรรม
- ต้องมีทักษะด้านการค้นคว้า รวบรวมข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ รวมถึงมีความสามารถในการจัดการข้อมูลที่ค้นคว้ามาได้
- มีทักษะในการคิด วิเคราะห์ข้อมูล
- มีทักษะด้านการสื่อสาร สามารถทำงานร่วมกับผู้คนหลากหลายได้
- มีความสุขกับการพูดคุยและทำงานกับผู้คน
- มีความสามารถในการบริหารจัดการผู้คนและงานให้เป็นไปตามแผนที่วางไว้
- ถ้ามีความรู้รอบตัวด้านอื่น เช่น วัฒนธรรม, พฤติกรรม, เศรษฐกิจ ฯลฯ ด้วยก็จะมีประโยชน์เพิ่มขึ้นเนื่องจากงานของอาชีพนี้เกี่ยวข้องกับผู้คนหลากหลายมิติมาก
💵 โอกาส ความท้าทาย และผลตอบแทน
- ระดับเงินเดือนของอาชีพนี้จะเท่า ๆ กับวิชาชีพสถาปนิกสาขาอื่น
- ในช่วงเริ่มต้นของอาชีพสภาพการทำงานจะเน้นไปที่งานพื้นที่และงานออกแบบ แต่เมื่ออยู่ในตำแหน่งที่สูงขึ้นจะเน้นไปที่งานบริหารโครงการมากขึ้น
- เส้นทางการเติบโตของอาชีพนี้ คือ
- สถาปนิกผังเมืองในระดับจูเนียร์ ที่ทำหน้าที่ทำโครงการให้เป็นไปตามแผนที่ถูกวางไว้
- สถาปนิกผังเมืองในระดับซีเนียร์ ทำหน้าที่ออกแบบโครงการ และควบคุม จัดการโครงการให้เป็นไปตามที่ออกแบบไว้
- ถ้าเป็นการทำงานในหน่วยงานรัฐเส้นทางการเติบโตก็จะขึ้นมาเป็นผู้มีบทบาทด้านนโยบายการพัฒนาพื้นที่ของชุมชนหรือจังหวัดนั้น ๆ ได้ เช่น ผู้อำนวยการสำนักฯ เป็นต้น
- อาชีพนี้ยังสามารถทำงานเป็นนักวิจัย นักพัฒนาอสังหาริมทรัพย์
- หรือเปลี่ยนไปทำงานในสายงานอื่น ๆ ได้ เช่น งานโฆษณา, งานการตลาด, งานอีเว้นท์ เป็นต้น เพราะสายงานเหล่านี้ใช้ทักษะการออกแบบ การเข้าใจผู้คน คล้าย ๆ กัน
- ความท้าทายของอาชีพนี้ คือ การออกแบบให้ตอบโจทย์ด้านเศรษฐกิจและสังคมกับผู้คนจำนวนมากที่มีความเกี่ยวข้องกับโครงการพัฒนาขนาดใหญ่ ทั้งเจ้าของโครงการ ผู้ใช้ประโยชน์ และชุมชนโดยรอบ
- ความภาคภูมิใจของอาชีพนี้ คือ ผลงานการออกแบบของเราจะปรากฎอยู่บนแผนที่ไปอีก 50 - 100 ปี และยิ่งถ้าผลงานชิ้นนั้นตอบโจทย์ผู้คนจำนวนมากได้ก็จะยิ่งเป็นความภาคภูมิใจขึ้นไปอีก
🖥️ ช่องทางการศึกษาความรู้เพิ่มเติม
- เว็บไซต์ของภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาฯ
- ศูนย์ออกแบบและพัฒนาเมือง (Urban Design and Development Center - UDDC) ที่มี เว็บไซต์, facebook และช่อง Youtube ที่ให้ความรู้เกี่ยวกับการวางผังและออกแบบเมือง (https://www.uddc.net/)
- ค้นหา Google คำว่า “urban planning” หรือ “urban design”
📚 ข้อมูลสายการเรียนที่เกี่ยวข้อง
มัธยมศึกษาตอนปลาย
- สายวิทย์-คณิต
- สายศิลป์-คำนวน
- สายศิลป์-ภาษา
- บางสถาบันเปิดรับวุฒิ
(ปวช.) สาขาวิชาช่างเทคนิคสถาปัตยกรรม ช่างก่อสร้าง ศิลปะและการออกแบบ
(ปวช.) สาขาวิชาสถาปัตยกรรม
(ปวส.) สาขาวิชาช่างเทคนิคสถาปัตยกรรม หรือเทียบเท่า
ปริญญาตรี เช่น
- คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สาขาวิชาสถาปัตยกรรมผังเมือง
- คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการออกแบบ สาขาวิชาสถาปัตยกรรมผังเมือง
- คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมสร้างสรรค์ สาขาวิชาการผังเมือง
- คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ผังเมืองและนฤมิตศิลป์ สาขาวิชาสถาปัตยกรรมผังเมือง
ปริญญาโท เช่น
- หลักสูตรการวางแผนภาคและเมืองมหาบัณฑิต
- หลักสูตรสถาปัตยกรรมศาสตรมหาบัณฑิต
- หลักสูตรการวางแผนภาคและเมืองมหาบัณฑิต สาขาวิชาการวางผังเมืองและสภาพแวดล้อม
*ข้อมูล ณ ปี 2567