
นิยามสั้นๆ
ผู้รวบรวมและเรียบเรียงเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในสังคม เพื่อสื่อสารให้กับประชาชนผ่านสื่อ
ต่าง ๆ
📃 ลักษณะงาน
- เสาะแสวงหาข่าวด้วยวิธีต่าง ๆ เช่น การสัมภาษณ์ การลงพื้นที่ เข้าร่วมการประชุมเพื่อฟังแถลง ฯลฯ
- ติดตามและค้นคว้าหาข้อมูลเกี่ยวกับข่าวที่ได้รับมอบหมายหรือสารคดีเฉพาะเรื่อง
- เขียนและเรียบเรียงข่าวตามรูปแบบการเสนอข่าวที่ถูกต้อง โปร่งใส เพื่อส่งให้บรรณาธิการพิจารณาก่อนทำการตีพิมพ์หรือเผยแพร่โดยการออกอากาศ
- นำเสนอข่าว รายงานเหตุการณ์ ข้อเท็จจริง ตลอดจนนำเสนอการความคิดเห็น การวิเคราะห์ ต่อข่าวที่เกิดขึ้นในสังคม ทั้งในรูปแบบรายงานสดจากพื้นที่จริง หรือนำเสนอข่าวที่เรียบเรียงมาแล้ว เพื่อเผยแพร่ให้ประชาชนทั่วไปได้รับรู้ ผ่านช่องทางต่างๆ
- ผู้สื่อข่าวที่มีความเชี่ยวชาญหรือมอบหมายให้ทำข่าวสาขาใดสาขาหนึ่งเป็นพิเศษ อาจได้รับการเรียกชื่อหรือว่าจ้างตามสายงานที่ปฏิบัติ เช่น ผู้สื่อข่าวสิ่งแวดล้อม ผู้สื่อข่าวการเมือง ผู้สื่อข่าวเศรษฐกิจ ผู้สื่อข่าวประจำทำเนียบรัฐบาล เป็นต้น
- เป็นสื่อกลางในการโฆษณา ประชาสัมพันธ์สินค้าและบริการให้ผู้บริโภค
📊 ขั้นตอนการทำงาน
- กำหนดประเด็นข่าว รับประเด็นข่าวจากบรรณาธิการ หรือนักข่าวอาจนำประเด็นที่เกิดขึ้นไปเสนอกับบรรณาธิการเอง
- ประชุมทีม วางแผน เพื่อแจกแจงงานกันในทีม
- เสาะแสวงหาข่าวด้วยวิธีต่างๆ เช่น ลงพื้นที่ สัมภาษณ์แหล่งข่าว
- นำข้อมูลที่ได้มาตรวจสอบข้อเท็จจริง ความถูกต้อง ประเมินความน่าเชื่อถือก่อนเรียบเรียง
- นำข่าวมาเรียบเรียง นำเสนอในรูปแบบต่างๆ เช่น บทความข่าว สคริปต์สำหรับผู้ประกาศข่าว การลำดับภาพและเสียง
- ทำการรายงานข่าว เผยแพร่ในช่องทางต่างๆ
👩🏻💻 อาชีพที่ต้องทำงานร่วมกัน
- ช่างภาพ
- บรรณาธิการข่าว
- นักวิชาการ
🏢 สถานที่และเวลาทำงาน
- สถานที่ทำงานของ "นักข่าว/ผู้สื่อข่าว (ทำข่าว)" ทำงานทั้งในและนอกสถานที่ ขึ้นอยู่กับบทบาทงานของตนเอง เช่น เป็นผู้ประกาศข่าวในสำนักข่าว ประจำสถานีวิทยุและโทรทัศน์ นักข่าวประจำสำนักหนังสือพิมพ์ เว็บไซต์ข่าว ฯลฯ หากเป็นนักข่าวภาคสนามก็ต้องมีการออกไปทำข่าวในพื้นที่ต่างๆ ซึ่งถ้าหากเป็นข่าวเร่งด่วนก็อาจจะต้องพร้อมทำงานตลอด 24 ชั่วโมง
- โดยทั่วไป เวลาทำงานของอาชีพ "นักข่าว/ผู้สื่อข่าว (ทำข่าว)" มักจะไม่มีเวลาทำงานที่แน่นอน ด้วยความเปลี่ยนแปลงของเหตุการณ์และการเกิดเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิด นักข่าวจะต้องเตรียมตัวให้พร้อมที่จะทำงานในเวลาที่ไม่แน่นอน เช่น กลางคืนหรือช่วงเวลาที่เหตุการณ์เกิดขึ้น ยกเว้นผู้สื่อข่าวในองค์กรสื่อสารมวลชนของรัฐบาล จะมีเวลาทำงานตามเวลาราชการ คือ จันทร์-ศุกร์ 08.30-16.30 น. และผู้สื่อข่าวประจำสถานีโทรทัศน์ หรือวิทยุที่มีต้องมีการลงตารางบันทึกเทปไว้ล่วงหน้า
✅ ความรู้ความสามารถที่ต้องใช้
- ความรู้ทางด้านกฎหมายและจริยธรรมสื่อ
- มีความทันโลก ทันเหตุการณ์ ติดตามสถานการณ์ของสังคมตลอดเวลา
- ทักษะการสืบค้น การค้นคว้า ติดตาม
- ทักษะการสื่อสาร ทั้งการฟังพูด อ่าน เขียน
- ทักษะการใช้ภาษา การใช้โวหารเพื่อสื่อความ
- ทักษะการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า
- ทักษะในการคิดวิเคราะห์ วิพากษ์
- ปรับตัวเก่ง สามารถปฏิสัมพันธ์กับผู้คนหลากหลายประเภท ซึ่งอาจกลายเป็นแหล่งข่าว รวมถึงสามารถทำงานในพื้นที่ที่อาจมีความยากลำบาก หรือพื้นที่เสี่ยง เช่น พื้นที่ประสบภัยทางธรรมชาติ พื้นที่กันดาร พื้นที่สงคราม
💵 โอกาส ความท้าทาย และผลตอบแทน
- ผลตอบแทนของ "นักข่าว/ผู้สื่อข่าว (ทำข่าว)" เริ่มต้นอยู่ที่ประมาณ 15,000 - 30,000 บาทต่อเดือน ขึ้นอยู่กับองค์กรที่สังกัด
- ผู้สื่อข่าวที่ทำงานในองค์กรสื่อสารมวลชนของรัฐบาลจะได้รับค่าจ้างอัตราตามวุฒิการศึกษา เช่น กรมประชาสัมพันธ์ กรมการข่าว เริ่มที่ปริญญาตรี 15,000 บาท
- ผู้สื่อข่าวที่ทำงานในองค์กรสื่อมวลชนภาคเอกชน ค่าตอบแทน สวัสดิการจะสูงกว่า เนื่องจากมีชั่วโมงทำงานที่ยาวนานกว่าผู้สื่อข่าวในหน่วยงานของรัฐ โดยผู้สื่อข่าวในสื่อของเอกชนจะได้รับค่าตอบแทนขั้นต่ำประมาณ 18,000 บาท ไม่รวมค่ายานพาหนะประจำเดือนเดือนละอีกประมาณ 2,000 – 4,000 บาท และสามารถเบิกค่าเลี้ยงรับรอง ค่าใช้จ่ายในการหาซื้อและค้นคว้าหาข้อมูล โดยจะพิจารณาเพิ่มเงินเดือนขึ้นไปเรื่อยๆตามความสามารถและประสบการณ์
- นักข่าวอิสระจะได้ค่าตอบแทนการเขียนข่าวเรื่องละประมาณ 2,000 ถึง10,000 บาท ตามความสำคัญและความยากง่ายของข่าว
- การเติบโตในอาชีพ (Career Path) ของอาชีพ "นักข่าว/ผู้สื่อข่าว (ทำข่าว)"
- ผู้ปฏิบัติงานในอาชีพผู้สื่อข่าว เมื่อชำนาญในการหาข่าว สร้างแหล่งข่าว การประกาศข่าวและพัฒนาการทำข่าวจนเป็นที่น่าเชื่อถือของสำนักข่าว ประมาณ 1 – 2 ปี ก็จะได้รับการเลื่อนตำแหน่ง
- หัวหน้าข่าว
- นักข่าวอาวุโส
- ผู้ช่วยบรรณาธิการข่าว
- บรรณาธิการข่าว
- ผู้สื่อข่าวเป็นอาชีพที่สามารถสร้างผู้ติดตามและชื่อเสียงได้ ทำให้มีโอกาสในการสร้างรายได้มากขึ้น เช่น ได้รับค่าตัวในการออกอีเวนต์ต่างๆ
- ปัจจุบันผู้สื่อข่าวมีช่องทางออนไลน์เป็นของตัวเอง เพื่อนำเสนอข่าวในรูปแบบของตัวเอง ทำให้ไม่ต้องพึ่งสำนักข่าวมากขึ้น
- ความท้าทายของอาชีพ "นักข่าว/ผู้สื่อข่าว (ทำข่าว)"
- ต้องแข่งขันกับผู้สื่อข่าวจากสำนักอื่นๆ ตลอดเวลา เพื่อให้สำนักงานข่าวของตนได้ข่าวที่ไว และน่าสนใจกว่าสำนักข่าวอื่นๆ
- ปัจจุบันมีเทคโนโลยีที่ทำให้คนสามารถนำเสนอเรื่องราวของตนเองผ่านอินเทอร์เน็ตได้ นักข่าวจะต้องคอยอัพเดตเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นบนโลกสังคมออนไลน์ด้วยอีกทาง
- อาจต้องเดินทางไกล เป็นระยะหลายวันเพื่อติดตามทำข่าว
- ต้องติดต่อสื่อสารกับบุคคลหลากหลายความคิด หลากหลายวัฒนธรรมทั้งที่เป็นแหล่งข่าว และผู้ชม
- ความเสี่ยงของ "นักข่าว/ผู้สื่อข่าว (ทำข่าว)"
- อาจต้องเจอกับสถานการณ์ที่เสี่ยงต่อความปลอดภัยทั้งจิตใจ ร่างกายและชีวิต เช่น การทำข่าวในพื้นที่เสี่ยงภัย การรายงานในพื้นที่สงคราม การติดตามข่าวอาชญากรรมที่สังคมจับตามอง การทำข่าวที่ต้องเผชิญกับความขัดแย้งจากกลุ่มผู้มีอิทธิพล เป็นต้น
🖥️ ช่องทางการศึกษาความรู้เพิ่มเติม
- ช่อง YouTube ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับ"นักข่าว/ผู้สื่อข่าว (ทำข่าว)"
- We Mahidol. (2021, October 26). อาชีพ ผู้สื่อข่าว (NEWS Reporter) | MU Careers Service [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=3albUDFtadI
- Manoottangwai. (2020, October 19). ประเทศสงคราม กรุณา บัวคำศรี จากเด็กชายแดนสู่นักข่าวหญิงผู้เดินทางไปทั่วโลก | มนุษย์ต่างวัยทอล์ก EP.8 [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=yXJMOLzzpFE
📚 ข้อมูลสายการเรียนที่เกี่ยวข้อง
มัธยมศึกษาตอนปลาย
- สายวิทย์-คณิต
- สายศิลป์-คำนวน
- สายศิลป์-ภาษา
- ปวช. หรือเทียบเท่า *บางสถาบันรับสายนี้
ปริญญาตรี เช่น
- คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน
- คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน สาขาวิชาสื่อศึกษา (นานาชาติ)
- คณะนิเทศศาสตร์ สาขาวิชาวารสารสนเทศและสื่อใหม่
- คณะการสื่อสารมวลชน สาขาวิชาการผลิตสื่อสร้างสรรค์
- คณะดนตรีและการแสดง สาขาวิชาการจัดการผลิตสื่อและวัฒนธรรมสร้างสรรค์
- คณะมนุษยศาสตร์ สาขาวิชาสื่อสารมวลชน
- วิทยาลัยนิเทศศาสตร์ สาขาวิชาการสร้างสรรค์เนื้อหาและงานข่าว
- คณะวิทยาการจัดการ สาขาวิชาบรอดคาสติงและสื่อสตรีมมิง
- คณะนิเทศศาสตร์ สาขาวิชาการสร้างสรรค์ดิจิทัลคอนเทนต์และสื่อ
ปริญญาโท เช่น
จบ ป.ตรี สาขาใดก็ได้ แต่ต้องศึกษาความรู้เกี่ยวเกี่ยวกับ ด้านภาษา การสื่อสาร การสืบค้นข้อมูล การคิด วิเคราะห์ สังเคราะห์ข้อมูล หาโอกาสฝึกงานหรือทำงานเกี่ยวกับนักข่าว / การเขียนข่าว ฝึกฝนจากการใช้สื่อโซเชียลของตนเองในการรายงานข่าวหรือเขียนข่าว เพิ่มเติม
- คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน วารสารศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสื่อศึกษา
- คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน วารสารศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารสื่อและเนื้อหา
- คณะการสื่อสารมวลชน ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการสื่อสารบูรณาการ วิชาเอกสื่อสารศึกษา
- วิทยาลัยนวัตกรรมสื่อสารสังคม ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชานวัตกรรมการสื่อสาร วิชาเอกสื่อและการสื่อสารเชิงกลยุทธ์
ปริญญาเอก เช่น
- คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาสื่อศึกษา
- คณะการสื่อสารมวลชน ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาการสื่อสารบูรณาการ
*ข้อมูล ณ ปี 2567
🌐 แหล่งอ้างอิง
- https://www.thaipress.net/
- https://www.a-chieve.info/information/detail/reporter/
- กรมจัดหางาน ศูนย์ข้อมูลอาชีพ กองส่งเสริมการมีงานทำ อาชีพนักข่าว https://www.doe.go.th/prd/main