
นิยามสั้นๆ
ผู้ลำดับภาพที่ได้จากการถ่ายทำ ให้ออกมาเป็นเรื่องราว รวมถึงปรับปรุง แก้ไขจุดผิดพลาด เติมแต่งเทคนิคต่างๆ เพื่อให้เข้าถึงอารมณ์ของผู้ชมมากขึ้น
📃 ลักษณะงาน
- ลำดับภาพเพื่อสื่อสารให้ตรงกับเป้าหมาายและรูปแบบงานวิดีโอชิ้นนั้นๆ เช่น ละคร ที่มีเป้าหมายอยากให้คนดูติดตาม มีอารมณ์ร่วมไปกับเรื่องราว หรือรายการวาไรตี้ต่างๆ ที่ต้องดึงความสนุกออกมาให้ผู้ชมได้เห็นไปพร้อมกับการต้องทำให้ผู้ชมเข้าใจ กติกา ของรูปแบบรายการหรือการแข่งขันในเวลาที่ช่องต้นสังกัดกำหนด
- แก้ไขจุดผิดพลาดของการถ่ายทำ เช่น เลือกใช้เทคหรือการถ่ายทำครั้งที่ดีที่สุด ใช้มุมกล้องที่เหมาะสม รวมไปถึงการแก้ปัญหา สีภาพ และเสียงเบื้องต้น
📊 ขั้นตอนการทำงาน
- รับฟุตเทจที่ถ่ายทำมาตรวจสอบว่าชิ้นงานครบและสมบูรณ์หรือไม่ (หากไฟล์หายหรือไฟล์เสีย จะต้องแจ้งผู้เกี่ยวข้อง เช่น ตากล้อง ครีเอทีฟ เพื่อแก้ไขปัญหา)
- จัดเรียงไฟล์ฟุตเทจ แยกประเภทให้เหมาะสมกับการใช้งาน
- อ่านสคริปต์ บท หรือคุยกับครีเอทีฟ โปรดิวเซอร์ ผู้กำกับ คนเขียนบท เพื่อทำความเข้าใจเนื้อหาและเรื่องราวที่ต้องการจะนำเสนอ
- วางโครงเรื่องในการเล่าเรื่องออกมา เช่น จะเล่าประเด็นอะไรบ้าง อะไรจะตัดออกไป ต้องการเล่าให้ผู้ชมรู้สึกอย่างไร
- เริ่มตัดต่อชิ้นงาน ด้วยการตัดแบบหยาบ (Draft cut) เลือกสิ่งที่จะใช้นำเสนอ คัดสิ่งที่ไม่ใช้ออก โดยยังไม่ลงรายละเอียด อย่าง การแต่งสี ลูกเล่น หรือการสลับมุมกล้อง
- ตัดต่อแบบลงรายละเอียดกับชิ้นงาน แต่งสี ใส่ลูกเล่น เลือกมุมกล้องที่เหมาะสม และตัดต่อเพื่อแก้ปัญหาที่เกิดจากการถ่ายทำต่างๆ
- ตรวจงานร่วมกับครีเอทีฟ ผู้กำกับ หรือโปรดิวเซอร์ เพื่อรับคำแนะนำมาปรับแก้ไข
- ส่งงานออกอากาศตามช่องทางต่างๆ เช่น สถานีโทรทัศน์ ช่องออนไลน์
👩🏻💻 อาชีพที่ต้องทำงานร่วมกัน
- โปรดิวเซอร์ (Producer)
- ผู้กำกับ (Director)
- ครีเอทีฟ (Creative)
- คนเขียนบท (Playwright/ Screenwriter)
- ตากล้อง (Cameraman)
🏢 สถานที่และเวลาทำงาน
- ผู้ลำดับภาพรายการโทรทัศน์มีทั้งทำงานอิสระ (Freelance) ซึ่งสามารถทำงานจากที่บ้านของตัวเองได้ และแบบพนักงานประจำ
- พนักงานประจำจะทำงานอยู่ตามธุรกิจสื่อและบันเทิง เช่น สถานีโทรทัศน์ บริษัทผลิตสื่อและเผยแพร่โฆษณา ค่ายเพลง บริษัทผลิตเนื้อหาออนไลน์ เป็นต้น โดยประจำอยู่ในแผนกตัดต่อขององค์กรนั้นๆ
- เวลาทำงาน โดยส่วนใหญ่อยู่ที่ 8 ชั่วโมง การระบุช่วงเวลาทำงานจะขึ้นอยู่กับนโยบายของบริษัทที่สังกัด เช่น อาจระบุเวลางาน 10.00 - 19.00 น.
- อาจต้องออกไปทำงานนอกสถานที่บ้าง เช่น ในกองถ่าย ในงานอีเวนต์ที่มีการถ่ายทอดสด
- งานลำดับภาพเป็นงานที่ต้องมีความยืดหยุ่นค่อนข้างสูง เพราะเมื่อปฏิบัติงานจริง อาจจะต้องมีการแก้ไขงาน การปรับแก้ การเร่งงานให้ทันช่วงเวลาออกอากาศ ทำให้ต้องทำงานล่วงเวลา และทำงานในวันหยุดบ่อย
✅ ความรู้ความสามารถที่ต้องใช้
- มีความรู้และทักษะในการใช้คอมพิวเตอร์และโปรแกรมตัดต่อวิดีโอ เช่น final cut , Adobe Premiere Pro
- สามารถจับประเด็นจากการฟังได้ดี
- มีความคิดสร้างสรรค์ในการนำเสนอเพื่อเล่าเรื่องให้น่าสนใจ
- มีความรู้เกี่ยวกับงานโปรดักชัน เช่น การใช้มุมกล้องประเภทต่างๆ
- มีความอดทนสูง เพราะใช้ระยะเวลานานในการตัดต่อและต้องปรับปรุงแก้ไขงานเป็นระยะ เช่น รายการที่มีความยาว 1 ชั่วโมงขึ้นไป บางครั้งจะใช้เวลาตัดต่อราว 2 สัปดาห์ต่อ 1 เทป, งานละคร ซีรีส์ 1 ตอน จะใช้เวลาอย่างต่ำ 2 - 3 สัปดาห์ หรือ งานภาพยนตร์บางเรื่อง อาจใช้เวลาทำงานตัดต่อเป็นเดือนหรือเป็นปี
- มีทักษะในการสื่อสารพูดคุยกับทีมงาน
- มีความสนใจเฉพาะด้านในงานที่ทำ เช่น นักลำดับรายการเพลงจะต้องชอบการฟังเพลง นักลำดับภาพภาพยนตร์จะต้องมีความสนใจในอุตสาหกรรมภาพยนตร์
💵 โอกาส ความท้าทาย และผลตอบแทน
- ผลตอบแทนอยู่ที่ 18,000 - 35,000 บาทต่อเดือน และมีสวัสดิการทั่วไปแล้วแต่บริษัท ซึ่งอาจมาในรูปแบบโบนัส ค่ารักษาพยาบาลต่างๆ
- แต่ถ้าทำงานอิสระรายได้จะขึ้นอยู่ประสบการณ์ ชื่อเสียงและจำนวนงานที่รับในแต่ละเดือน
- การเติบโตในอาชีพ (Career Path) ของ “ผู้ลำดับรายการโทรทัศน์” มีดังนี้
- ผู้ช่วยตัดต่อ (Assistant Video Editor)
- นักลำดับภาพขั้นต้น (Junior Video Editor)
- นักลำดับภาพระดับอาวุโส (Senior video editor)
- ในเส้นทางอาชีพหลายคนอาจไม่ได้ผ่านการเป็นผู้ช่วยตัดต่อมาก่อนก็สามารถเข้ามาทำงานเป็นนักลำดับภาพได้เช่นกัน
- นักลำดับภาพหลายคนเมื่อสะสมประสบการณ์มากเพียงพอก็อาจผันไปตัวไปสายงานอื่นๆ เช่น โปรดิวเซอร์
- เป็นงานที่เป็นที่ต้องการของตลาด เพราะทุกวันนี้สื่อวิดีโออยู่ในชีวิตคนทั่วไปเป็นอย่างมาก
ความยากและท้าทายของอาชีพ
- ต้องรับมือกับความคาดหวังของต้นสังกัด ซึ่งอาจอยู่ในรูปแบบของ เรตติ้ง ยอดวิว ซึ่งหากไม่เป็นตามเป้าก็อาจส่งผลต่อความมั่นคงในอาชีพได้
- สำหรับนักลำดับภาพรายการโทรทัศน์ ต้องเผชิญกับภาวะคนดูทีวีน้อยลง ดังนั้นต้องใช้ความพยายามมากในการสร้างสรรค์งานเพื่อรักษาฐานผู้ชม
- ในปัจจุบันที่คนเข้าถึงเทคโนโลยีได้อย่างง่ายดาย และมีเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่ทำให้ทุกคนสามารถตัดต่อด้วยตัวเองได้เพียงใช้โทรศัพท์สมาร์ทโฟน งานตัดต่อจึงเป็นงานที่มีการแข่งขันสูง
- อุปกรณ์ในการทำงานมีราคาสูง ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการซ่อมบำรุงสูง
- คนทำงานอาชีพนี้อาจพบความเสี่ยงด้านสุขภาพทางกายและทางใจ เช่น ปวดหลัง น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น พักผ่อนไม่เพียงพอ สายตาล้า สายตาสั้นจากการนั่งจ้องหน้าจอนานๆ และอาจสะสมความเครียดความกดดัน เพราะต้องทำงานแข่งกับเวลา
🖥️ ช่องทางการศึกษาความรู้เพิ่มเติม
- ช่อง YouTube ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับ "ผู้ลำดับภาพรายการโทรทัศน์ "
- Misterbeam. สำหรับติดตามเทคนิคและทริคต่างๆเกี่ยวกับงานวิดีโอ https://www.youtube.com/@misterbeam4622
- DIY DesignSkill. ฟังแล้วดี ไซน์ Podcast EP20: Editor อาชีพนี้เขาทำอะไรบ้าง feat. Katetat. https://www.youtube.com/watch?v=j_2Ng9APHrs
- THEDNA. ประกอบร่าง | สร้างหนัง | ไปกับ "อาร์ม ชลสิทธิ์" มือตัดต่อ "HOMESTAY" : DNA ATTITUDE. https://www.youtube.com/watch?v=mBTBjOlKQSw
📚 ข้อมูลสายการเรียนที่เกี่ยวข้อง
มัธยมศึกษาตอนปลาย
- สายวิทย์-คณิต
- สายศิลป์-คำนวณ
- สายศิลป์-ภาษา
- ปวช. หรือเทียบเท่า *บางสถาบันรับสายนี้
ปริญญาตรี เช่น
- คณะสื่อสารมวลชน หลักสูตรการสื่อสารมวลชน
- คณะวิจิตรศิลป์ สาขาวิชาศิลปะการแสดง
- คณะดนตรีและการแสดง สาขาวิชาการจัดการผลิตสื่อและวัฒนธรรมสร้างสรรค์
- คณะศิลปกรรมศาสตร์ สาขาวิชาจิตรกรรมสร้างสรรค์
- คณะจิตรกรรม ประติมากรรมและภาพพิมพ์ สาขาวิชาทัศนศิลป์
- คณะมัณฑนศิลป์ สาขาวิชาการออกแบบนิเทศศิลป์
- คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สาขาวิชานิเทศศาสตร์
- คณะนิเทศศาสตร์ สาขาวิชานิเทศศาสตร์
- คณะมนุษยศาสตร์ สาขาวิชานิเทศศาสตร์
ปริญญาโท เช่น
จบ ป.ตรีสาขาทุกสาขา แต่ต้องศึกษาเกี่ยวกับทักษะการลำดับรายการโทรทัศน์ สะสมผลงาน และส่งประกวดเพื่อพัฒนาตัวเองต่อเนื่อง หาความรู้เกี่ยวกับรายการโทรทัศน์ จากหลักสูตรระยะสั้นต่างๆ และหาโอกาสฝึกประสบการณ์ในวงการรายการโทรทัศน์ วงการบันเทิงอื่น ๆ เพิ่มเติม
- คณะวิจิตรศิลป์ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสื่อศิลปะและการออกแบบ
- คณะจิตรกรรม ประติมากรรมและภาพพิมพ์ หลักสูตรศิลปมหาบัณฑิต สาขาวิชาทัศนศิลป์
- คณะมัณฑนศิลป์ หลักสูตรศิลปมหาบัณฑิต สาขาวิชาการออกแบบนิเทศศิลป์
- คณะนิเทศศาสตร์ หลักสูตรนิเทศศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชานิเทศศาสตร์
- คณะศิลปกรรมศาสตร์ หลักสูตรศิลปกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาทัศนศิลป์
- คณะมนุษยศาสตร์ หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชานิเทศศาสตร์และสารสนเทศ
- คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน หลักสูตรวารสารศาสตรมหาบัณฑิต(ภาคปกติ) สาขาวิชาสื่อศึกษา
- วิทยาลัยนวัตกรรมสื่อสารสังคม หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (สาขาวิชาสื่อและนวัตกรรมสื่อสาร) วิชาเอกภาพยนตร์และสื่อดิจิทัล
ปริญญาเอก เช่น
- คณะวิจิตรศิลป์ ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาสื่อศิลปะและการออกแบบ
- คณะจิตรกรรม ประติมากรรมและภาพพิมพ์ หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาทัศนศิลป์
- คณะนิเทศศาสตร์ หลักสูตรนิเทศศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชานิเทศศาสตร์
- คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาสื่อและการสื่อสาร
- คณะศิลปกรรมศาสตร์และวัฒนธรรมศาสตร์ หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาทัศนศิลป์
*ข้อมูล ณ ปี 2567