
นิยามสั้นๆ
ผู้ที่มีหน้าที่ดูแลรักษาและจัดการพื้นที่สวนให้สวยงามและเหมาะสม เช่น ตัดแต่งกิ่ง รดน้ำ ใส่ปุ๋ย และกำจัดวัชพืช เพื่อสร้างสภาพแวดล้อมที่ร่มรื่นและน่าอยู่
📃 ลักษณะงาน
- การปลูกและดูแลพืชพรรณ ปลูกต้นไม้ ดอกไม้ และพืชต่าง ๆ รวมถึงการรดน้ำ ใส่ปุ๋ย ตัดแต่งกิ่ง และควบคุมศัตรูพืช เพื่อให้พืชเจริญเติบโตอย่างสมบูรณ์
- การจัดภูมิทัศน์ ออกแบบและจัดวางองค์ประกอบของสวน เช่น ทางเดิน น้ำพุ หรือพื้นที่นั่งเล่น เพื่อสร้างบรรยากาศที่น่ารื่นรมย์
- การบำรุงรักษาอุปกรณ์ ดูแลและซ่อมบำรุงเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้ในการทำสวนให้อยู่ในสภาพดี พร้อมใช้งานเสมอ
- การจัดการสิ่งแวดล้อม รักษาความสะอาดของพื้นที่สวน กำจัดวัชพืช และจัดการกับขยะหรือเศษซากพืชอย่างเหมาะสม
📊 ขั้นตอนการทำงาน
- จัดเตรียมอุปกรณ์และลำดับงาน ตรวจสอบเครื่องมือ เช่น กรรไกรตัดกิ่ง เครื่องตัดหญ้า หรือพลั่วให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน และลำดับประเภทงาน เช่น ตัดหญ้า กวาดเศษใบไม้และหญ้า รดน้ำ ใส่ปุ๋ย หรือกำจัดวัชพืชในพื้นที่ที่ต้องดูแล
- ทำงานสวนทั้งหมด ดูแลต้นไม้และพืชพรรณ (รดน้ำต้นไม้ ใส่ปุ๋ย ตัดแต่งกิ่ง) ตัดแต่งต้นไม้และพุ่มไม้ จัดการพื้นที่สวน กำจัดวัชพืช เก็บขยะและใบไม้ ใส่ยารักษาต้นไม้ที่เป็นโรค
- ตรวจสอบความเรียบร้อย ตรวจสอบพื้นที่บริเวณสวนทั้งหมดอีกครั้งว่าดูสะอาดและสวยงาม ตรวจสอบระบบการทำงานของอุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น ระบบรดน้ำอัตโนมัติและระบบระบายน้ำ ตกแต่งพื้นที่ จัดวางต้นไม้หรือดอกไม้ใหม่ให้เหมาะสมสวยงาม
👩🏻💻 อาชีพที่ต้องทำงานร่วมกัน
- นักออกแบบสวน
- ภูมิสถาปนิก
- ผู้รับเหมาก่อสร้าง
- ผู้จัดการอสังหาริมทรัพย์ เช่น เจ้าหน้าที่นิติกรในที่อยู่อาศัย (หมู่บ้าน คอนโด อะพาร์ตเมนต์)
🏢 สถานที่และเวลาทำงาน
- สถานที่ทำงาน พนักงานดูแลสวนทำงานในสถานที่ที่หลากหลาย ตั้งแต่พื้นที่ส่วนตัวจนถึงสถานที่สาธารณะ โดยมีหน้าที่ดูแลและจัดการพื้นที่สีเขียวให้สวยงามและใช้งานได้อย่างเหมาะสม เช่น บ้านพักอาศัยและคฤหาสน์ส่วนตัว สวนสาธารณะ โรงแรมและรีสอร์ต อาคารสำนักงานและอาคารชุด (คอนโดมิเนียม) สถานที่ท่องเที่ยว สนามกอล์ฟและสนามกีฬา ฟาร์มและสถานเพาะปลูก โรงเรียนและมหาวิทยาลัย ศูนย์การค้าและห้างสรรพสินค้า
- เวลาทำงาน โดยทั่วไปมักทำงานในวันจันทร์ - วันเสาร์ เวลา 8.00 - 17.00 น. หรือ 7.00 - 16.00 น. (อาจมีการพักกลางวัน 1 ชั่วโมง)
- เวลาทำงานในสถานที่เฉพาะ เช่น โรงแรม รีสอร์ต หรือสนามกอล์ฟ อาจมีเวลาทำงานที่ยาวขึ้นหรือเป็นกะ เช่น กะเช้า (6.00 - 15.00 น.) และกะบ่าย (14.00 - 23.00 น.) เพื่อให้ครอบคลุมความต้องการของสถานที่
✅ ความรู้ความสามารถที่ต้องใช้
- ความรู้ด้านพืชพรรณและการดูแลต้นไม้
- ทักษะการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์
- ความรู้เกี่ยวกับศัตรูพืชและการกำจัด
- ความรู้ด้านการปรับปรุงดิน
- ความใส่ใจในรายละเอียด
- ทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่น
- การแก้ไขปัญหาและปรับตัว
💵 โอกาส ความท้าทาย และผลตอบแทน
- ผลตอบแทน รายได้ของอาชีพพนักงานดูแลสวน/คนสวน แตกต่างกันตามประสบการณ์ และขนาดของพื้นที่ที่ดูแล โดยมีรายละเอียดดังนี้
- รายได้เริ่มต้นสำหรับพนักงานประจำ ไม่มีประสบการณ์หรือเริ่มต้นใหม่ เงินเดือนเริ่มต้นอยู่ที่ 9,000 - 12,000 บาท/เดือน (รวมค่าที่พักหรืออาหารในบางกรณี)
- มีประสบการณ์ 1-3 ปี เงินเดือนอยู่ในช่วง 12,000 - 15,000 บาท/เดือน หรืออาจสูงกว่านี้สำหรับงานที่ต้องการทักษะเฉพาะ
- รีสอร์ตหรือโรงแรม เงินเดือนอยู่ในช่วง 15,000 - 20,000 บาท/เดือน หรือมากกว่า หากเป็นพื้นที่ขนาดใหญ่ที่ต้องการการดูแลอย่างละเอียด
- สนามกอล์ฟหรือพื้นที่หรูหรา เงินเดือนอาจเริ่มต้นที่ 18,000 - 25,000 บาท/เดือน ขึ้นอยู่กับความซับซ้อนของงานและมาตรฐานของสถานที่
- รายได้ต่อวัน อยู่ในช่วง 500 - 1,200 บาท/วัน สำหรับงานจัดสวนชั่วคราวหรือดูแลพื้นที่เฉพาะกิจ
- โอกาสและการเติบโตของอาชีพพนักงานดูแลสวน/คนสวน
- เลื่อนตำแหน่งในสายงาน มีโอกาสเลื่อนตำแหน่งเป็น หัวหน้าคนสวน รับผิดชอบการบริหารจัดการทีมและวางแผนงานในสวน ผู้จัดการดูแลสวน ดูแลการจัดการสวนในพื้นที่ขนาดใหญ่ เช่น รีสอร์ต โรงแรม หรือสวนสาธารณะ
- พัฒนาทักษะเฉพาะทาง เรียนรู้ทักษะพิเศษ เช่น การดูแลต้นไม้หายาก การจัดสวนแนวตั้ง หรือการดูแลระบบน้ำอัตโนมัติ มีโอกาสรับงานที่ซับซ้อนมากขึ้น เช่น การจัดสวนในสถานที่หรูหราหรือพื้นที่เฉพาะทาง เช่น สนามกอล์ฟ หรืออาคารระดับหรู
- สร้างแบรนด์หรือชื่อเสียงส่วนตัว พนักงานดูแลสวนที่มีความชำนาญสามารถสร้างชื่อเสียงและรับงานส่วนตัว เช่น การดูแลสวนในบ้านพักระดับหรูหรือสถานที่สำคัญ สร้างธุรกิจส่วนตัวที่ให้บริการดูแลและออกแบบสวน
- ปรับตัวตามเทคโนโลยี เรียนรู้การใช้เทคโนโลยี เช่น ระบบรดน้ำอัตโนมัติ โดรนสำหรับสำรวจสวน หรือการปลูกพืชในระบบไฮโดรโปรนิกส์ เพื่อขยายโอกาสในการทำงานในสวนยุคใหม่
- ความท้าทายของอาชีพพนักงานดูแลสวน/คนสวน
- ความท้าทายด้านสภาพอากาศ และปรับงานตามฤดูกาล การทำงานในสวนต้องเผชิญกับสภาพอากาศที่หลากหลาย เช่น แดดร้อน ฝนตก หรืออากาศหนาว ซึ่งอาจส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงาน สุขภาพ รวมไปถึงวิธีการดูแลต้นไม้ ต้องปรับตัวให้เหมาะสมกับสภาพอากาศ
- ข้อจำกัดด้านความรู้และเทคนิค การดูแลพืชพรรณบางชนิด เช่น ต้นไม้หายาก หรือพืชที่ต้องการการดูแลพิเศษ อาจเป็นเรื่องท้าทายสำหรับคนที่ไม่มีประสบการณ์หรือความรู้เฉพาะด้าน การใช้เครื่องมือและเทคโนโลยีใหม่ ๆ เช่น ระบบรดน้ำอัตโนมัติ อาจต้องเรียนรู้เพิ่มเติม
- งานที่ต้องใช้แรงงานและความอดทน งานสวนมักต้องใช้ความอดทนและแรงงาน เช่น การยืนรดน้ำเป็นเวลานาน หรือตัดแต่งต้นไม้ ซึ่งอาจทำให้เกิดความน่าเบื่อ เหนื่อยล้า ต้องมีร่างกายที่แข็งแรงและมีความอดทนในการทำงานที่ต่อเนื่อง
- การจัดการกับศัตรูพืชและปัญหาพืชพรรณ การควบคุมศัตรูพืชและโรคที่อาจเกิดขึ้นกับพืชในสวน เช่น เพลี้ย แมลง หรือเชื้อรา เป็นความท้าทายที่ต้องการความรู้เฉพาะ ต้องแก้ไขปัญหาได้อย่างรวดเร็วเพื่อป้องกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้น
🖥️ ช่องทางการศึกษาความรู้เพิ่มเติม
- บทความที่เกี่ยวกับอาชีพ พนักงานดูแลสวน/คนสวน
- Equator. (2023). คนสวนทำอะไรบ้าง - งานของคนสวน. https://www.th-arbor.com/blog/gardener
บริษัท นัมเบอร์ วัน คลีนนิ่ง เซอร์วิส จำกัด. บริการ คนสวน มืออาชีพ คนสวนราคาประหยัด บริการครบวงจร. https://www.th-arbor.com/blog/gardener
🌐 แหล่งอ้างอิง
- พี่ต้นแบบอาชีพพนักงานดูแลสวน/คนสวน [สัมภาษณ์เมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน 2567]