
นิยามสั้นๆ
ผู้ที่ทำหน้าที่วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อนำผลไปตอบสนองต่อจุดประสงค์ที่ตั้งไว้ เช่น แก้ไขปัญหา, สนับสนุนการดำเนินงาน เป็นต้น
📃 ลักษณะงาน
- ค้นคว้า เก็บรวบรวมข้อมูลเพื่อนำมาวิเคราะห์
- สังเกต ตั้งคำถาม มองหาความสัมพันธ์ที่อยู่ในชุดข้อมูล
- นำเสนอข้อค้นพบในรูปแบบต่างๆ
📊 ขั้นตอนการทำงาน
- รับโจทย์ มองหาความต้องการหรือจุดประสงค์ของลูกค้า/ฝ่ายงาน
- ประชุม วางแผน การทำงานกับทีม เพื่อสรุปเป้าหมายของการนำข้อมูลไปใช้ แหล่งข้อมูลที่ต้องไปเก็บ วิธีการเก็บและค้นคว้าข้อมูล
- ลงมือเก็บรวบรวมและค้นคว้าข้อมูลตามแผนที่วางไว้
- ศึกษา วิเคราะห์ข้อมูลที่ได้รับมา เพื่อหาคำตอบตามโจทย์หรือจุดประสงค์ของลูกค้า/ฝ่ายงาน
- นำเสนอผลการวิเคราะห์ให้กับลูกค้า/ฝ่ายงาน
👩🏻💻 อาชีพที่ต้องทำงานร่วมกัน
ขึ้นอยู่กับว่าต้องวิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับอะไร ทำให้ต้องพบปะกับผู้คนจากหลากหลายสาขาอาชีพ ทั้งภาครัฐและภาคประชาสังคมที่เชี่ยวชาญและให้ข้อมูลนั้น ๆ ได้ เช่น ถ้าต้องวิเคราะห์เกี่ยวกับเทรนด์การซื้อที่อยู่อาศัยของคนในกลุ่มอายุ 30 ปี ก็ต้องทำงานร่วมกับ พนักงานสินเชื่อธนาคาร นักลงทุน นายหน้าซื้อขายที่ดิน เป็นต้น
🏢 สถานที่และเวลาทำงาน
- ทำงานในออฟฟิศ เป็นพนักงานบริษัท
- ระยะเวลาทำงาน 8 ชั่วโมงต่อวัน
- ช่วงเวลาทำงานขึ้นอยู่กับแต่ละออฟฟิศ
✅ ความรู้ความสามารถที่ต้องใช้
- ทักษะการตั้งคำถาม ช่างสังเกต สงสัยในกลุ่มข้อมูลที่ได้รับ
- ทักษะด้านการค้นคว้า สืบค้นและจัดเก็บข้อมูลให้เป็นระบบ
- ทักษะการคิดวิเคราะห์ เชื่อมโยง มองภาพรวม เพื่อใช้ในการวิเคราะห์ แปลผลข้อมูลที่ได้รับนำไปทำงานต่อ
- สามารถใช้โปรแกรมและเครื่องมือเพื่อการวิเคราะห์ได้ เช่น Microsoft Excel ระดับขั้นสูง, SQL,Python
- ทักษะการคำนวณ ตัวเลข ความรู้ทางสถิติ สำหรับงานวิเคราะห์ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับตัวเลข
- ทักษะการประสานงาน และการสื่อสาร เพราะต้องติดต่อประสานงานกับแหล่งข้อมูล
- ทักษะการนำเสนอและเล่าเรื่อง (Storytelling) สามารถนำผลการิเคราะห์ไปนำเสนอให้ลูกค้าเข้าใจได้
- ทักษะการทำงานเป็นทีม
💵 โอกาส ความท้าทาย และผลตอบแทน
- รายได้ขึ้นอยู่กับขนาดธุรกิจ ส่วนใหญ่เริ่มต้นที่ 20,000 -25,000 และปรับขึ้นตามประสบการณ์ทำงาน
- มีโอกาสเลื่อนขั้นและเติบโตตามประสบการณ์และความเชี่ยวชาญในการอยู่กับข้อมูล ดังนี้
- Junior Analyst
- Senior Data Analyst
- Data Analytics Manager โดยมักเลื่อนขั้น
- ไม่จำเป็นต้องเรียนจบด้านการวิเคราะห์ข้อมูลมาโดยตรง เป็นอาชีพที่เปิดโอกาสให้คนที่คลุกคลีอยู่กับข้อมูลนั้น ๆ ข้ามมาทำงานวิเคราะห์ได้ ทำให้มีคนที่ทำงานด้านการตลาด (Marketing) สายโปรแกรมเมอร์ (Programer) เข้ามาทำงานมากขึ้น หรือบางคนเป็นเภสัชก็ข้ามมาเป็นนักวิเคราะห์ข้อมูลให้บริษัทเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ก็มี
- สามารถเรียนรู้ด้วยตัวเอง อบรมผ่านคอร์สต่างๆ เช่น Google Analyze ซึ่งจะออกใบรับรองให้ ก็จะยิ่งเพิ่มความน่าเชื่อถือให้ตัวเอง
- ความท้าทายของการประกอบอาชีพนี้ คือ เป็นอาชีพที่ต้องใช้ความแม่นยำสูง ข้อมูลที่นำมานำเสนอต้องน่าเชื่อถือ อ้างอิงได้
- ยังเป็นอาชีพที่เป็นที่ต้องการของตลาด มีข้อมูลอีกมากที่รอให้เข้าไปวิเคราะห์ สามารถอยู่ได้ในทุกวงการ ทุกธุรกิจ
- การเข้ามาของ AI จะกลายเป็นเครื่องมือให้เก็บข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลง่ายขึ้น โดยที่มีอาชีพนี้เป็นผู้ป้อนคำสั่ง
- เมื่อมีความผันผวนเกิดขึ้นในโลก จะมีข้อมูลให้ทำงานมากขึ้น เช่นช่วงโควิดที่ผ่านมา ที่ต้องเก็บข้อมูลผู้ติดเชื้อ ความต้องการยาและวัคซีนให้สถานทางการแพทย์ ข้อมูลผู้ว่างงาน ให้กับหน่วยงานราชการ ข้อมูลลูกหนี้เสีย กลุ่มธุรกิจที่ได้รับผลกระทบ ให้สถาบันทางการเงิน เป็นต้น
- มักถูกเข้าใจผิดว่าเป็นอาชีพที่ต้องอยู่กับข้อมูลมากกว่าคน แต่จริง ๆ แล้วต้องพบปะผู้คนในสายงานต่าง ๆ ตลอดเวลา
🖥️ ช่องทางการศึกษาความรู้เพิ่มเติม
- เพจเฟสบุ๊ค DataRockie แชร์ความรู้ด้านสถิติ data science และการเขียนโปรแกรมเบื้องต้น พร้อมคอร์สเรียนฟรี https://web.facebook.com/datarockie
- หนังสือStorytelling with Data โดย โคล นุสบาเมอร์ นาฟลิก อดีตผู้จัดการทีมวิเคราะห์ข้อมูลบุคลากรของกูเกิล
📚 ข้อมูลสายการเรียนที่เกี่ยวข้อง
มัธยมศึกษาตอนปลาย
- สายวิทย์-คณิต *บางสถาบันรับสายนี้
- สายศิลป์-คำนวณ *บางสถาบันรับสายนี้
- สายศิลป์-ภาษา
- ปวช. หรือเทียบเท่า *บางสถาบันรับสายนี้
ปริญญาตรี เช่น
เมื่อเรียนจบระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย หรือเทียบเท่าแล้ว จะต้องเรียนต่อปริญญาตรีสาขาใดก็ได้
ทั้งนี้ จะต้องเรียนเพิ่มเติมด้านเกี่ยวกับ Data Analyst และ Data Visualization
ศึกษาแนวคิดในด้านธุรกิจ การใช้เครื่องมือทางสถิติ การใช้เครื่องมือวิเคราะห์ และแสดงผลข้อมูลทั่วไป
- คณะบริหารธุรกิจ สาขาวิชาการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงธุรกิจ
- คณะเทคโนโลยีสารสนเทศ สาขาวิทยาการข้อมูลและการวิเคราะห์เชิงธุรกิจ
- วิทยาลัยสหวิทยาการ สาขาวิชาวิทยาศาสตร์และนวัตกรรมข้อมูล (โครงการพิเศษ)
- คณะวิทยาศาสตร์ สาขาสถิติและวิทยาการข้อมูล วิชาเอกสารสนเทศสถิติและวิทยาการข้อมูล
- คณะวิทยาศาสตร์ สาขาวิทยาการข้อมูล
ข้อมูล ณ ปี 2567