นิยามสั้นๆ
ผู้ทำหน้าที่ตรวจสอบและรับรองความถูกต้องของเอกสารทางการเงินของแต่ละบริษัท
📃 ลักษณะงาน
- วิเคราะห์และตรวจสอบบัญชีและเอกสารทางการเงินว่าเป็นไปตามมาตรฐานการรายงานงบการเงินหรือไม่ มีข้อผิดพลาดตรงไหน
- ลงพื้นที่เพื่อพูดคุย ศึกษาข้อมูลการทำธุรกิจ และตรวจสอบหลักฐานเพื่อยืนยันความถูกต้องของบัญชีและเอกสารการเงิน
- ให้คำปรึกษาเพื่อแก้ไขข้อผิดพลาดในการทำบัญชี
📊 ขั้นตอนการทำงาน
- รับมอบหมายงานจากลูกค้าหรือหัวหน้างานว่าจะตรวจสอบบัญชีของบริษัทใด
- ศึกษา ค้นคว้า ทำความเข้าใจวิธีการประกอบธุรกิจนั้น
- วางแผนการตรวจสอบบัญชี ว่าต้องตรวจแบบไหน ใช้ข้อมูลอะไร มีเรื่องไหนที่ต้องลงรายละเอียดเป็นพิเศษ และช่วงเวลาไหนที่ต้องลงพื้นที่ไปตรวจบ้าง
- ตรวจสอบความถูกต้องจากเอกสารที่ลูกค้านำส่งให้ ลงพื้นที่ดูหน้างานของลูกค้า รวมถึงพูดคุยสอบถามกับเจ้าหน้าที่บัญชีหรือผู้บริหารของบริษัทลูกค้าโดยจะใช้เวลาประมาณ 1 - 4 สัปดาห์ ขึ้นอยู่กับรายละเอียดและขนาดของบริษัทลูกค้า
- แจ้งลูกค้าเพื่อปรับปรุงข้อมูลบัญชี หากตรวจสอบเจอจุดที่ผิดพลาด
- ทำรายงานของผู้ตรวจสอบบัญชี
👩🏻💻 อาชีพที่ต้องทำงานร่วมกัน
- เจ้าหน้าที่บัญชีของแต่ละบริษัท ที่จะนำส่งเอกสารและข้อมูลต่าง ๆ มาให้ หรือติดต่อเพื่อขอข้อมูลเพิ่มเติม
- ทนายความหรือนักกฎหมาย ในกรณีที่มีเหตุการณ์ที่ต้องเกี่ยวข้องกับคดีความ เช่น การชำระหนี้ เป็นต้น
- ผู้เชี่ยวชาญในด้านต่าง ๆ เนื่องจากผู้ตรวจสอบบัญชีต้องมีความรู้เกี่ยวกับธุรกิจด้านนั้น ๆ เพื่อนำมาประกอบกับการตรวจสอบ
🏢 สถานที่และเวลาทำงาน
- ไปจนถึงบริษัทข้ามชาติขนาดใหญ่
- การตรวจสอบบัญชีจะต้องลงพื้นที่เข้าไปในโรงงาน คลังสินค้า หรือบริษัทของลูกค้า ด้วยเสมอ เพื่อตรวจสอบจำนวนสินค้า เครื่องจักร ทรัพย์สิน ฯลฯ
- ชั่วโมงทำงานของอาชีพนี้ อยู่ระหว่าง 8-10 ชั่วโมงต่อวัน มีการทำงานเลยเวลาไปจนดึก โดยเฉพาะช่วงที่ทุกบริษัทจะต้องปิดบัญชีพร้อมกัน
✅ ความรู้ความสามารถที่ต้องใช้
- จบการศึกษาทางสาขาวิชาการบัญชีที่สภาวิชาชีพบัญชีรับรองในระดับปริญญาตรีหรือเทียบเท่า
จากนั้นทำการฝึกงานตรวจสอบบัญชี เพื่อสอบเป็นผู้ตรวจสอบบัญชี
- มีความอดทน เพราะงานบัญชีเป็นงานหนัก มีข้อมูลและรายการที่ต้องตรวจสอบเยอะมาก
- มีความละเอียดรอบคอบ
- มีความกระตือรือร้นและรู้จักหาความรู้เพิ่มเติม เพื่อรู้จักธุรกิจที่หลากหลายและติดตามมาตรฐานการบัญชีที่เปลี่ยนแปลงทุกปีได้ทัน
- มีความช่างสังเกตและตั้งคำถาม
- มีความยืดหยุ่น รู้จักปรับตัวเพื่อทำงานร่วมกับทีม เจ้าหน้าที่บัญชีของลูกค้า และตัวลูกค้า ที่มีความหลากหลาย
💵 โอกาส ความท้าทาย และผลตอบแทน
- ระดับเงินเดือนของผู้ตรวจสอบบัญชีขึ้นอยู่กับประสบการณ์และตำแหน่งงาน อาจจะอยู่ในช่วง 30,000 - 50,000 บาท หรือมากกว่า
- เส้นทางเติบโตมาเป็นผู้ตรวจสอบบัญชี มีดังนี้
- ผู้ช่วยผู้ตรวจสอบบัญชี เพื่อฝึกหัดงานกับผู้ฝึกที่ได้รับการรับรองจากสภาวิชาชีพบัญชี ระยะเวลา 3-5 ปี (หรือไม่น้อยกว่า 3,000 ชั่วโมง)
- ผู้ตรวจสอบบัญชี (Certified Public Account - C.P.A.) ซึ่งต้องมีการเก็บชั่วโมงอบรมความรู้กับสภาวิชาชีพบัญชีในทุก ๆ ปี ปีละ 40 ชั่วโมง
- ผู้บริหาร (director) หรือ หุ้นส่วน (partner) ของบริษัท
- ผู้ตรวจสอบบัญชียัสามารถเติบโตข้ามสายงานไปเป็น หัวหน้าฝ่ายการเงิน (Account Manager), ผู้บริหารสูงสุดทางการเงิน (Chief Financial Officer - CFO) หรือเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัย ก็ได้
- อาชีพนี้ไม่ได้เป็นงานที่น่าเบื่อเพราะมีโอกาสได้เห็น เรียนรู้ ในหลายประเภทธุรกิจ ซึ่งเป็นเรื่องแปลกใหม่น่าตื่นเต้นเสมอ
- แต่ละประเภทธุรกิจมีหลักการบันทึกบัญชีที่ต่างกันตามลักษณะการดำเนินงาน ผู้ตรวจสอบบัญชีจึงต้องเรียนรู้และเข้าใจการทำธุรกิจหลากหลายประเภท
- อาชีพนี้ต้องการทั้งความละเอียดรอบคอบและความคล่องแคล่ว ลุย เพราะการทำงานมีทั้งการทำงานหน้าคอมพิวเตอร์ เช็คข้อมูล อ่านรายงาน และการลงพื้นที่จริงเพื่อนำข้อมูลมาประกอบการวิเคราะห์รายงานการเงิน
- อาชีพนี้เป็นอาชีพที่ต้องทำงานแข่งกับเวลาและต้องไม่มีความผิดพลาด ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดความเครียดในการทำงาน
🖥️ ช่องทางการศึกษาความรู้เพิ่มเติม
ทำความเข้าใจเกี่ยวกับงบการเงินได้จากเว็บไซต์ของตลาดหลักทรัพย์ที่รวบรวมงบการเงินของบริษัทในตลาดหลักทรัพย์ไว้ (https://classic.set.or.th/set/commonslookup.do)
📚 ข้อมูลสายการเรียนที่เกี่ยวข้อง
มัธยมศึกษาตอนปลาย
- สายวิทย์-คณิต
- สายศิลป์-คำนวน
- สายศิลป์-ภาษา
- ปวช. หรือเทียบเท่า
ปริญญาตรี เช่น
- คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี สาขาการบัญชี
- คณะบริหารธุรกิจ สาขาวิชาการบัญชี
- คณะศิลปศาสตร์และวิทยาศาสตร์ สาขาวิชาการบัญชี
- คณะวิทยาการจัดการ สาขาบัญชี
- คณะบริหารศาสตร์ สาขาบัญชี
- คณะบริหารธุรกิจ เศรษฐศาสตร์และการสื่อสาร สาขาวิชาบัญชี
- วิทยาลัยการโรงแรมและการท่องเที่ยว สาขาการบัญชี
- คณะสหวิทยาการ สาขาการบัญชี
ปริญญาโท เช่น
- คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี บัญชีมหาบัณฑิต สาขาการบัญชี
- คณะบริหารธุรกิจ บัญชีมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบัญชี
- คณะวิทยาการจัดการ บัญชีมหาบัณฑิต สาขาการบัญชี
- คณะบัญชี บัญชีมหาบัณฑิต
ปริญญาเอก เช่น
- คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี ศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาการบัญชี
- คณะการบัญชีและการจัดการ ปรัชญาดุษฎี สาขาวิชาการบัญชี
- คณะวิทยาการจัดการและเทคโนโลยีสารสนเทศ ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาบัญชี
- วิทยาลัยบริหารธุรกิจนวัตกรรมและการบัญชี ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบัญชี
- คณะบัญชี บัญชีดุษฎีบัณฑิต
*ข้อมูล ณ ปี 2567
🌐 แหล่งอ้างอิง