• ประเมินสภาวะปัญหา ความต้องการของเคส ประเมินทางเลือกที่เหมาะสมในการช่วยเหลือ 

เช่น สิทธิและสวัสดิการ หน่วยงานที่มีหน้าที่ให้ความช่วยเหลือ 

• วางแผนและประสานระบบความช่วยเหลือต่างๆ ทั้งในและนอกพื้นที่ เพื่อให้เคสได้รับการช่วยเหลือที่เหมาะสม
• ติดตามกำกับงาน ตรวจสอบผลความคืบหน้าและผลลัพธ์การช่วยเหลือกับเคสหรือหน่วยงาน

ขั้นตอนการทำงานของนักจัดการรายกรณี มักมีกำหนดไว้เป็นมาตรฐานในการปฏิบัติงาน แยกตามปัญหาของเคส เช่น กลุ่มคนเปราะบางที่มีปัญหาทางสังคม (เด็ก เยาวชน ผู้สูงอายุ ผู้พิการ คนไร้บ้าน ผู้ป่วย เป็นต้น) โดยขั้นตอนทั่วไปอาจระบุได้ดังนี้

1. รับเคส ขึ้นอยู่กับหน่วยงานที่สังกัด ทั้งหน่วยงานภาครัฐหรือองค์กรภาคสังคม 
2. สร้างความไว้วางใจ ด้วยการอธิบายบทบาทของตนเอง และวัตถุประสงค์ของการช่วยเหลือ

ในครั้งนี้ 

1. รวบรวมข้อมูลเคส เก็บความต้องการ ประเมินสภาวะปัญหา รวบรวมข้อมูลส่วนบุคคลพื้นฐาน

ในการส่งต่อให้หน่วยงาน

1. วางแผนการช่วยเหลือ ประเมินหาแนวทางการช่วยเหลือที่เหมาะสม และวางแนวทางแก้ไข
2. ประสานงานเพื่อส่งต่อเคสให้ได้รับความช่วยเหลือ ทั้งหน่วยงานภายในและนอกพื้นที่ 
3. ติดตามและกำกับความคืบหน้า ประสานงานเพิ่มเติมในกรณีที่ต้องการความช่วยเหลือ หรือเข้าแทรกแซงเมื่อเคสมีปัญหา ไม่เป็นไปตามแผน

1. แพทย์ พยาบาล 
2. นักสังคมสงเคราะห์ 
3. นักจิตวิทยา 
4. นักกายภาพบำบัด 
5. อาสาสมัครหรือเครือข่ายภาคสังคม 
6. เจ้าหน้าที่ในหน่วยงาน NGO หรือองค์กรไม่แสวงหาผลกำไร

• สถานที่ทำงาน สถาบันหรือองค์กรที่เกี่ยวข้องกับการดูแลสุขภาพและสังคมทั้งหน่วยงานรัฐ  องค์กรไม่แสวงหาผลกำไร (NGOs) และมูลนิธิ เช่น โรงพยาบาล คลินิกและสถานพยาบาลเอกชน ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ ศูนย์ฟื้นฟูสุขภาพ (ศูนย์ฟื้นฟูผู้สูงอายุ ผู้ป่วยยาเสพติด หรือผู้ป่วยหลังผ่าตัด)   สถานสงเคราะห์เด็กกำพร้า ผู้พิการ หรือผู้สูงอายุ กระทรวงสาธารณสุข สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) กรมสุขภาพจิต หรือกรมอนามัย   
• เวลาทำงาน ทำงานตามวันและเวลาราชการ จันทร์-ศุกร์ เวลา 8.30-16.30 น. หยุดเสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์

1. ทักษะการสื่อสารและการสัมภาษณ์อย่างมีประสิทธิภาพ สร้างความไว้วางใจและความสัมพันธ์ที่ดีเพื่อให้เคสยอมเปิดใจให้ข้อมูลกับเรา 
2. ความรู้ด้านสิทธิและกฎหมาย เช่น สิทธิเด็ก สิทธิผู้สูงอายุ อนุสัญญาคนพิการ และกฎหมายสิทธิมนุษยชน เพื่อให้การดูแลเคสเป็นไปตามกฎหมายและสิทธิที่ถูกต้อง
3. ความรู้เกี่ยวกับกระบวนการจัดการรายกรณี (Case Management) ของหน่วยงานที่สังกัด ต้องรู้ขั้นตอนและกระบวนการที่ใช้ในหน่วยงานตนเองในการให้บริการเคส 
4. ความรู้เรื่องบทบาทและหน้าที่ของแต่ละหน่วยงาน เห็นว่ามีทรัพยากรความช่วยเหลืออยู่ที่ไหน เพื่อนำเคสไปยังหน่วยงานที่สามารถช่วยเหลือได้อย่างเหมาะสม
5. ทักษะการเจรจาต่อรอง ทั้งกับเคสและหน่วยงาน เพื่อสร้างความร่วมมือ

• ผลตอบแทน  เงินเดือนเริ่มต้น 18,000 - 25,000 บาท โดยขึ้นอยู่กับหน่วยงานที่สังกัด 
• โอกาสและการเติบโตของอาชีพ นักจัดการรายกรณี
  • เลื่อนตำแหน่งตามโครงสร้างของสถาบัน หน่วยงานหรือองค์กรที่สังกัด เช่น หัวหน้าฝ่ายจัดการเคส ที่ปรึกษาการจัดการเคส
  • เปลี่ยนสายงานเป็นฝ่ายบริหาร เช่น ผู้จัดการฝ่ายบริหารงานบริการสุขภาพ ผู้จัดการโครงการด้านสุขภาพ
  • งานให้คำปรึกษาและฝึกอบรม นำประสบการณ์และความเชี่ยวชาญจากการทำงาน มาให้คำปรึกษาด้านการจัดการเคส ช่วยให้คำแนะนำหรือวางแผนระบบการดูแลผู้ป่วย หรือเป็นผู้สอน ฝึกอบรมหลักสูตรการจัดการเคส
  • ผู้ประกอบการ เปิดบริษัทหรือศูนย์บริการด้านการดูแลสุขภาพส่วนตัว เช่น ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ  ศูนย์ดูแลผู้ป่วยฟื้นฟู หรือบริการดูแลสุขภาพตามบ้าน
• ความท้าทายของอาชีพนักจัดการรายกรณี

• การจัดการอารมณ์และความรู้สึก เพราะสถานการณ์ที่เกี่ยวข้องกับเคสถือเป็นเรื่องท้าทาย เช่น การพบเห็นปัญหาที่กระทบความรู้สึกส่วนตัว แต่ต้องสามารถวางอารมณ์ตนเองและจัดการสถานการณ์อย่างมีสติ
• การประสานงานกับคนจากหน่วยงานที่หลากหลาย ต้องมีความยืดหยุ่นและการปรับตัว เพื่อปรับรูปแบบการทำงานหรือการสื่อสารที่แตกต่างกันตามหน่วยงาน ต้องสามารถปรับตัวเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ต้องการ
• การบริหารจัดการทรัพยากรและแผนการช่วยเหลือ เมื่อพบเคสที่มีความซับซ้อนหลายขั้นตอน  เช่น การดูแลเด็กที่ถูกทำร้าย ต้องมีการดำเนินการหลายขั้นตอนทั้งด้านกฎหมายและการดูแลเด็กอย่างต่อเนื่อง ซึ่ง Case Manager จำเป็นต้องประเมินให้ละเอียดก่อนตัดสินใจส่งต่อหน่วยงาน

• คลิป YouTube ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับ อาชีพนักจัดการรายกรณี (Case Manager)
  • seniorexpert dsdw. (2021, Octorber 10). ตอนที่ 1 : ที่มาของการทำงานการจัดการ

รายกรณี (Case Management) [Video]. https://youtu.be/8enNON05A7M?si=DThpB0fKjTwN69T6

• สำนักงานปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2564). คู่มือการจัดการรายกรณี (Case Management : CM) โครงการบูรณาการเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตกลุ่มเปราะบางรายครัวเรือน. Retrieved September 22, 2024, from https://ebooks.m-society.go.th/ebooks/detail/610